Hoofdstuk 9 | De harde commerciële realiteit

De moeilijke start

Hoe wordt de start van het commerciële Veronica ontvangen, bekeken en beluisterd? De eerste zelfstandige tv-avond is een doorslaand succes. Het levert een marktaandeel op van 20,4 procent, meer dan de drie publieke zenders bij elkaar! Die avond is onder andere de finale te zien van Supermodel Of The Year, met Rolf Wouters. ‘Wat zou Veronica zijn zonder modellenwedstrijd?’, schampert Lagarde. Deel 1 was de avond ervoor nog op Nederland 2 uitgezonden. Daarna volgt kaskraker All You Need Is Love van Robert ten Brink, wederom een succes. Er zijn ook veel kijkers voor het programma bnn van Bart de Graaff, die het commercieel gaan juist weer op de hak nam. En ook Onderweg Naar Morgen trekt op deze nieuwe plek veel kijkers. Het maakt duidelijk dat de kijker de weg naar de nieuwe tvzender Veronica weet te vinden en dat geeft hoop.

Maar het zou niet lang zo’n succes blijven. Na de aanvankelijke euforie rondom de start van het commerciële Veronica volgt de deceptie al snel. Zeven dagen per week tv maken blijkt lastig. De kijkers blijven niet massaal kijken. Meegenomen titels uit het bestel of van rtl4 overgenomen programma’s trekken op de eigen zender van Veronica aanzienlijk minder kijkers dan voorheen. En vooral journalistieke paradepaardjes Nieuwslijn en Hagens, het praatprogramma van Pieter Jan Hagens, behalen helemaal niet de bedoelde kijkers. Je kunt je afvragen welke startende commerciële zender nou deze dure en niet bij het profiel passende programma’s toegevoegd zou hebben aan de programmering?

Ze waren natuurlijk nooit in het schema terechtgekomen als niet in de publieke tijd al een hele journalistieke redactie had bestaan. Die redactie had er met een krachtige lobby bij de ondernemingsraad voor gezorgd dat hun baan en programma voortgezet zou worden bij het commerciële Veronica. Joop van der Reijden licht in 1996 toe: ‘We zijn met te veel ballast uit het verleden begonnen. Er waren toezeggingen gedaan aan het personeel.’ Maar als publieke omroep was zo’n programma een verplichting, binnen de commerciële wereld gelden andere regels. Waarom hield programmadirecteur Bert van der Veer deze programma’s in het schema? Bert verklaart: ‘Ik was voorstander van iets meer kwaliteit met een lange adem. Ik heb Pieter Jan Hagens zelf bij de VARA weggehaald. Ik was ook een groot voorstander van inhoudelijke programma’s als Nieuwslijn. Ik ging ervan uit dat programma’s met enige inhoud in de slipstream van het succes van Veronica zouden worden meegezogen. Helaas is dat niet gelukt. De merknaam Veronica is zwaar overschat.’

De Luxemburgers van rtl kijken met verbazing naar de uitgavenpatronen en programmatitels die de Veronicanen inzetten. Dat zou allemaal veel goedkoper kunnen, vinden zij. Neem nu de uitzendstraat. Dat is de plek waarvandaan alle programmabanden worden ingestart en het signaal naar de satelliet en dus de kijkers wordt verstuurd. Die uitzendstraat was gewoon op het Laapersveld gebleven, in Hilversum. Dat had Veronica zo gewild. De tv-zender zelf was ook Nederlands, in tegenstelling tot rtl4 en rtl5. Veronica was daarmee gebonden aan de strengere Nederlandse mediaregels. Het aantal reclameminuten is hier beperkter, en sponsoring veel meer aan regels gebonden. Er viel dus minder geld te verdienen dan had gekund wanneer de tv-zender gewoon vanuit Luxemburg was verstuurd, zoals bij rtl4 en rtl5. Daar hebben de aandeelhouders niet veel begrip voor. Maar Veronica vond toch al dat rtl erg veel in de melk te brokkelen had. De uitzendplek opgeven, waarvandaan ze zoveel jaren al hadden uitgezonden, was ondenkbaar. Daar kon clt niets aan veranderen. Pas tien jaar later, op 12 augustus 2005 wordt die Nederlandse uitzendlicentie voor Yorin omgezet in een Luxemburgse, voor het dan net gestarte en opnieuw gelanceerde rtl5.

Programma’s eind 1995

Veronica bracht die eerste weken dagelijks het spelletje Lucky 10 en ook Bart de Graaff moest zich het boter-kaas-en-eieren quizje Quinto aan laten leunen. ‘We gaan het héél anders doen’, gilde hij nog in het promofilmpje, maar dat kwam toch niet zo over. Later zou hij ook nog het candid-showprogramma Boobytrap naast zijn eigen bnn doen. Verder eigen werk van Veronica in den beginne: talk- en interviewprogramma’s met Mariska Hulscher. Jules Deelder krijgt een eigen late-night praatprogramma (Deelder: ‘Je zegt misschien: dat is VPRO, maar hier bij Veronica valt misschien nog een zieltje te stichten’), er is een nieuwe serie van Flodder, de Nederlandse dramaserie 20+ (over worstelende twintigers met onder andere Eric Corton), Veronica Film & Video met René Mioch, Veronica Auto met Huub Stapel, Veronica Reisgids Expedition met Willem Ekkel (ook oud-VPRO) en Anita Witzier, koppelquiz Heartbreak Hotel met Reinout Oerlemans, Vergeet je tandenborstel niet en Liefde Op Het Eerste Gezicht met Rolf Wouters, de comedy Man O Man met Hans Kraay junior, het gesponsorde tv-Woonmagazine met Judith de Klijn en het nog veel voller gesponsorde Vivendatv. Wie er betaalt in het programma Het etv-Team is ook overduidelijk. Wendy van Dijk maakt hier haar tv-debuut bij Veronica waarin ze tips geeft over energiebesparing.

Buitenlandse fictie was er met veel films en series zoals Married With Children, Perfect Strangers, De Wrekers, de actieseries Pointman, Walker-Texas Ranger, Will Smith’s comedy The Fresh Prince Of Bel Air, de succesvolle sciencefiction van The X-files en modellenseries Melrose Place en Baywatch. Maar de hmg laat de nieuwe comedyserie Friends nog op rtl5 starten, terwijl die serie qua doelgroep natuurlijk het beste bij het Veronicaprofiel zou passen. Dit voorbeeld geeft aan dat de Luxemburgers het nog lastig vinden om succesnummers voortaan over drie tv-zenders te moeten verdelen.

De eerste slachtoffers

De kijkcijfers vallen tegen en niet alleen van de eigen dure producties maar ook van de Amerikaanse actieseries. Al na drie weken commerciële Veronica tv roept Joop van der Reijden in de Volkskrant: ‘Als het aan mij ligt wordt voor het eind van de maand de programmering veranderd. Ik zie nu wel erg veel jongens met dikke spekzolen en kuiven over het scherm wandelen.’ Ook klaagt de voorzitter over te veel erotiek op het scherm. Radiobaas Unico Glorie zou later door Van der Reijden programmadirecteur tv gemaakt worden. In 1996 kijkt hij zo terug op de uitspraken van Joop in de pers: ‘Van der Reijden is voorzitter van de Vereniging Veronica en heeft in die zin dus niks te maken met de programmering. Hij is aandeelhouder in de hmg en mag als zodanig in een aandeelhoudersvergadering commentaar geven. Als Joop met een journalist praat, dan roept hij wat hij wil. Hij spreekt dan namens Veronica en daar moet de hmg nog aan wennen.’ Bert van der Veer blikt terug: ‘Mijn invloed op de eerste maanden van Veronica werd niet door iedereen op prijs gesteld. Vooral de lafhartige houding van Van der Reijden zorgde voor paniek. Toen de eerste kijkcijfers voor Veronica tegenvielen, heeft hij bijzonder snel paniek lopen zaaien. In de pers ging hij het schema afvallen. Dat helpt natuurlijk niet.’ Van der Reijden legt later uit: ‘Bert bracht vooral zijn eigen voorkeuren mee, die achteraf gezien nogal ver van Veronica af liggen. Ik denk dat hij een kwaliteitszender van Veronica wilde maken, terwijl wij nooit veel aan informatieve programma’s hebben gedaan. De kijker heeft te kennen gegeven geen nieuws te willen. We hebben het aangeboden, maar ze willen het niet.

Het is overigens niet zo vreemd dat Veronica niet zo aansloeg. De zender waar de omroep Veronica uitstapte, Nederland 2, bleef gewoon bestaan en dus ook vaste kijkers trekken. Het tegelijk gestarte sbs6 snoepte kijkers en adverteerders weg. En in het eerste jaar na de start kwam daar nog The Music Factory bij (tmf), de clipzender die Veronica eigenlijk zelf had willen en had moeten beginnen. Directeur bij tmf werd… Lex Harding! Eigenaar Arcade, ook bezitter van Radio 10 Gold, startte daarnaast tv10 Gold. Die zender zond vooral oude afgedankte series uit en werd nooit echt groot. Ook daar was Harding tv-directeur. Er is ook nog een tijdje een dag-tv station, Euro 7, dat geen concurrent genoemd mag worden. Maar ook doelgroepenzender tmf werd uiteraard geen kijkcijferkanon. Niettemin zorgde het in snel tempo toegenomen aanbod ervoor dat kijkers Veronica als één van de vele zenders gaan beschouwen. En echt onmisbaar is de zender niet. Kijkers hebben meestal drie tot vier zenders veelvuldig aan staan. De rest wordt alleen tijdens zaprondjes even bezocht. Veronica komt bij te veel kijkers in dat restpakketje…

Schrappen (stoppen, bezuinigen)

Er gaat in de programmering gesneden en verschoven worden. Allereerst vertrekt boegbeeld Leontine Ruiters. Ze was een blauwe maandag weervrouw geweest in het journalistieke paradepaardje, het dagelijkse Nieuwslijn. Zij moest met snowboots aan en muts op het prachtige Nederlandse zomerweer duiden. Grapje van Laurens Drillich, de latere bnn-baas. Een grapje dat niet lang stand hield, er werd te veel om gelachen. De rest van Nieuwslijn was wel degelijk bloedserieus. Sacha de Boer en Rick Nieman presenteerden het, maar waren zelf regelmatig onderwerp in andere actualiteitenprogramma’s over de startproblemen van Veronica.

Er keken maar zestigduizend mensen per dag naar Nieuwslijn, wat zeker toen echt bijzonder weinig was. De uitzendtijd, elke werkdag van halfzeven tot halfacht, werd ingekort en verplaatst naar het veel onschadelijker halfzes. Uiteindelijk mag het dure Nieuwslijn het toegezegde jaar volmaken maar de redactie weet dat het daarna klaar zou zijn en stopt eerder. rtl5 zou een nieuwszender worden waardoor een deel van de journalisten hier nieuw werk kon vinden. Rick Nieman komt zo bij het rtl nieuws terecht. Zijn partner Sacha de Boer vertrekt naar het NOS Journaal. Unico Glorie kijkt terug op Nieuwslijn. ‘Dat programma kwam er omdat we die journalisten in huis hadden. Ik heb nog gezegd dat het een luchtiger mix moest worden met sport, nieuws, film, entertainment. Die redactie zat me aan te kijken: ‘Nee, we willen Nieuwslijn maken!’ En nu heet die formule Boulevard.’

Mariska Hulscher was begonnen als omroepster bij Veronica, daarna even op rtl5 te zien geweest bij Lijn 5 en bij de commerciële start teruggehaald bij Veronica. Ze zou één van dé gezichten moeten worden van de tv-zender. Ze ging onder andere talkshows en datingprogramma’s maken. Maar lang zou het niet duren. Meer dan driehonderdduizend kijkers werden er niet getrokken. Unico Glorie verklaart: ‘Ik wilde met het tv-budget wat anders doen dan het nieuwe programma van Mariska Hulscher financieren en slechte kijkcijfers terugkrijgen. De avond van de laatste opname van haar datingprogramma moest ik aan de programmamakers uitleggen waarom ze moesten stoppen met het programma. Ik zei: ‘Ik kan er een heel lang verhaal over houden maar uiteindelijk is het een rendementsafweging. Van onze investering krijgen we niet voldoende rendement’.’

Ook het praatprogramma van oud-VARA-gezicht Pieter Jan Hagens wordt al binnen een paar maanden vroegtijdig stopgezet. Hagens trekt honderdvijftigduizend kijkers in de late avond, een aardige score maar de kijkers zijn wel veel te oud voor de adverteerder. Glorie: ‘Dat vond ik het ergste, om afscheid te moeten nemen van Pieter Jan Hagens. Als mens waardeerde ik hem heel erg, maar als programmamaker kon ik niets met hem. Hij was bij het commerciële Veronica binnengehaald om diepgravende journalistieke programma’s te maken. De doelgroep keek uiteraard niet. Ik heb een afkoopregeling getroffen.’

Is er dan niet veel te veel ballast uit de publieke tijd meegenomen? Glorie: ‘Nee, dat valt best mee. Er zijn gewoon stomme fouten gemaakt. Ik bedoel: wat moet je nou met Jules Deelder? Ik heb de straat schoongeveegd. Dat is me wel verweten, dat ik als een wilde met de bezem tekeerging. Maar het moest gebeuren. En het heeft ook gewerkt.’ Per tijdsbalk (timeslot) wordt vanaf dan gekeken of het programma wel meer opbrengt dan er aan werd besteed. Klinkt logisch maar veel timeslots waren toen niet renderend. De meegenomen dagelijkse soap Onderweg Naar Morgen trok zevenhonderdduizend kijkers. Een leuk getal maar het was ook een erg duur programma. Unico Glorie: ‘We hebben ook veel met Joop van den Ende gesproken over Onderweg Naar Morgen. Joop was leverancier en wilde ons tevreden houden. Hij heeft het begrepen en de nodige aanpassingen gemaakt waardoor het wél betaalbaar werd.’ Overigens komt concurrent sbs6 met een jongerensoap Goudkust, dat qua profiel veel beter bij Veronica zou passen. onm is een stuk braver en ouder…

Er is nog een programma dat veel weerstand oproept. Maar dat programma was nu juist commerciële tv pur sang. Call-tv, de gezamenlijke noemer voor alle belspelletjes die vermomd als programma de nachten, ochtenden en middagen op Veronica tv gingen vullen. Het programma zou een nieuwe trend inzetten. Vrijwel alle commerciële zenders in Nederland vullen er nu hun dode uurtjes mee. Veronica roept zelf in haar eigen Magazine: ‘Het is volgens de heren tv-critici zo’n beetje de slechtste tv ooit gemaakt. Ieder ’n mening, maar Call-tv is wél vernieuwend, anders, gedurfd en tegendraads. Kortom: helemaal Veronica.’ De programma’s waren goedkoop en leverden geld op doordat mensen op absurd simpele vragen naar een duur koopnummer moesten bellen. Endemol maakt het programma en het is dus niet echt Veronica. Unico Glorie is begin 1996 ook niet gelukkig met deze zendervulling. Voor het boek Rap van fortuin deed hij de iets te openhartige openbaring: ‘Met alle respect, ik vind het helemaal niks. Het is goedkoop opgezet, inhoudelijk niet sterk en ook niet echt netjes met zo’n 06-nummer. Uiteindelijk is het ook schadelijk voor je imago.’ Het inmiddels ingeburgerde verschijnsel kreeg er die dagen flink van langs in de pers. Uiteindelijk went alles en nu is de beeldvulling in de overgebleven uurtjes ingeburgerd. Mike Starink en Hugo Metsers iii waren er te zien. Christine van der Horst wordt de bekendste van alle Call-presentatoren en eet er tien jaar na dato nog steeds van. 

Had Veronica wel commercieel moeten gaan?

De kosten van het eerste jaar als commerciële zender raamt Van der Reijden in 1996 op tweehonderd miljoen gulden. sbs6 werkt dat jaar met een budget van tachtig miljoen. tmf doet het met slechts tien miljoen gulden, dat is evenveel als alleen het programma Nieuwslijn bij Veronica kost. Bij heel sbs6 werken nog geen zestig mensen, terwijl Veronica voor alleen Veronica NieuwsRadio al meer mensen in dienst heeft. Alleen door de grote winst van het Veronicablad wordt dat eerste jaar ‘slechts’ een totaal verlies geleden van vijf miljoen gulden….

Veronica krijgt er in haar eerste maanden als commerciële zender flink van langs in de pers. Nu hebben de media in Nederland een rijke traditie in het afwijzen en bekritiseren van nieuwe initiatieven en Veronica zit als omroep met tieten en explosies toch al niet in de politiek correcte hoek. Maar een relevant deel van de kritiek is toch terecht. Veronica maakt, als zevendagenzender, niet waar wat ze altijd beloofd heeft. Namelijk: dat het leuker, mooier, meer zou worden. Het bewijs dat het buiten het beknellende publieke bestel beter toeven was, wordt niet geleverd.

Het Veronica-gevoel ebt weg

Het imago van Veronica van een bijtertje tegen de gevestigde orde en de luis in de pels van het mediacircuit verdwijnt als sneeuw voor de zon. Was dat niet te voorkomen geweest? Waar is het Veronicagevoel gebleven?

‘Bij de publieke omroep voelden we ons sterk en rebels. We waren rijk en we wisten het beter’, vertelt Nieuwslijn-presentator Rick Nieman in 1996. ‘Het Veronica-gevoel is weg. De charme van de omroep was altijd dat iedereen zich overal mee mocht bemoeien. De deuren stonden hier altijd open en dat heeft ons uiteindelijk opgebroken. De programmering van het commerciële Veronica is tot stand gekomen zonder dat er één persoon was met één heldere visie’, aldus Nieman. Co Patist, VNR-redacteur zegt dan: ‘De huidige leiding laat zich ringeloren door de geldwolven van de Holland Media Groep. De mensen weten niet meer waar ze aan toe zijn. Met hun programma’s worden ze als zandzakken heen en weer geschoven.’ Toenmalig Nieuwslijnjournalist en latere bnn-voorzitter Laurens Drillich verwoordt het in VPRO’s Tegenlicht in 2005 zo: ‘Dat commercieel gaan was niet leuk. Er was ons voorgespiegeld: het wordt alleen maar mooier, groter, beter. Beetje naïef misschien om dat te geloven. Maar toen verdwenen alle programma’s die wij leuk vonden, al-le-maal, want ze trokken niet het juiste publiek of niet genoeg publiek of ze waren te duur of ze pasten niet in het schema. Niemand had de behoefte om nou eens twee jaar in een bijzonder programma te gaan investeren.’

Ook geestverwant bij het latere bnn Gerard Timmer deelt de frustratie van die dagen: ‘Toen we commercieel gingen, zagen we het snel fout gaan. We hadden van tevoren wel onze twijfels geuit. Maar leidinggevenden zeiden dan dat we ons geen zorgen hoefden te maken, Veronica was toch meerderheidsaandeelhouder en we hadden programmatische vrijheid bedongen? Maar binnen no time was er paniek en werden alle creatieve uitspattingen gefrustreerd. Daar waar ik in het verleden voor Veronica werkte, werkte ik nu voor Bart de Graaff, voor het programma. Voor de rest was alles weg.’ Timmer hekelt de rol van voorzitter Van der Reijden, die de club niet bij elkaar wist te houden. ‘Er was slecht contact vanuit Van der Reijden en het bedrijf. Toen kwam er een groot artikel in De Telegraaf. ‘Joop van der Reijden: Matrozen hozen’ was de kop. Weer het schip van zee, met Van der Reijden ervoor als kapitein. Dat was zijn credo voor zijn medewerkers: in moeilijke tijden moet je sterk staan, we zullen er bovenop komen. Met zo’n peptalk bereikte die man me niet. Die man bereikte niemand. Wij waren als clubje makers van het programma bnn überhaupt nogal sceptisch geworden over het avontuur waar we in gestort waren. Diezelfde ochtend hebben we met z’n vieren Peppi-en-Kokki-pakjes laten halen bij nob Kostuum. En we zijn als vorm van protest zonder ook maar iets te zeggen in die pakjes gaan lunchen in de kantine. Toen werd zo ontzettend duidelijk aan het gezicht en de reacties van de mensen hoe verdeeld en onzeker dat bedrijf was. Op dat moment hing er zo’n nare sfeer.’

Joop van der Reijden zegt in 1996 over het gemor onder het personeel: ‘Wij zijn tegenwoordig onderdeel van de hmg. Daar hebben we voor gekozen, dus je moet nu hmg denken. Dat is niet anders. Het heeft geen zin om je bij een Veronica-gevoel vast te klampen aan het verleden.’ Was het dan wel verstandig om in 1995 toch commercieel te zijn gegaan? Lex Harding in 1996 hierover: ‘Veronica heeft zich verkocht aan de Luxemburgers. Dat vind ik tragisch, ja. De zaak is verkwanseld. En hoe er nu omgegaan wordt met het vermogen dat ik mede vergaard heb in die tent, dat vind ik stom. Dat had niet gehoeven. Ze hadden toch honderd miljoen op de bank staan, dat wordt er nu op snelle wijze doorgedraaid. Die honderd miljoen heeft Veronica gespaard uit de opbrengsten van het Verenigingsblad en dat gaat nu indirect naar de Luxemburgers.’ Was het dan toch beter geweest om indertijd met Véronique samen de stap te hebben gezet? ‘Niet met de Luxemburgers als meerderheidsaandeelhouder. Na een paar maanden samenwerken werd me toen ook duidelijk dat rtl als partner het altijd voor het zeggen zou hebben. Veronica moest onder de knoet van de Luxemburgers. Ze durfde dat toen niet en nu gebeurt het alsnog. De kleur van de Veronica-programma’s zal altijd door rtl gedomineerd worden.’

Ook radio loopt niet zo lekker

De dagelijkse praktijk voor de HitRadio-dj’s op de middengolf is ook pijnlijk. Vooral dj Jeroen van Inkel, wiens ego toch regelmatig groter was dan zijn persoon zelf, kreeg er een flinke knauw. Van Inkel: ‘Daar zat ik dan, op de am. Deed ik een grote actie en riep ik: ‘Ik heb twee kaartjes voor een concert van Prince. Hoe heet het paarse album waarmee hij doorbrak?’ Belde er niemand. Na een tijdje was ik totaal niet meer gemotiveerd. Ik noemde het De Geheime Ochtendshow. We waren overgoten met enthousiasme over dat we nu eindelijk onze eigen zender hadden, met onze eigen jingles, onze eigen studio. Dat wás ook mooi. Maar je kon mensen niet meer vragen te luisteren naar iets wat klinkt als een kartonnen doos. Ik had dom genoeg het vertrouwen dat mensen wel zouden komen omdat we Veronica waren. Niet dus. Dat was een louterende ervaring! Het is voor mij best goed geweest, ik zat toch wel erg hoog in een ivoren torentje belangrijk te wezen.’

Allard Berends weet nog een reden waarom het radioavontuur niet werd wat men ervan hoopte. Berends: ‘Het commercieel gaan was vooral een televisieverhaal. De bedragen die werden verdiend met radio stonden in geen verhouding tot de bedragen van de tv. Maar we waren een publieke omroep en voor de radio moest ook iets worden verzonnen. Er waren ruim zestig mensen bij de radioafdeling in dienst. De klassieke afdeling werd opgeheven. Hans Mondt was net overleden. Er was nog een meisje wier contract afliep en een jongen, die ging in de keuken werken. De afdeling Radio 1 is doorgegaan als VNR en de mensen van Radio 3 op HitRadio Veronica. Een aantal mensen van Radio 2 en Radio 5 kreeg geen nieuw contract. En sommigen bleven maar vielen toch een beetje buiten de boot, zoals Ad Bouman. Hij is toen maar op HitRadio Goud van Oud gaan presenteren.’ Kees Baars bevestigt het beeld over de hoge prioriteit van tv bij de aanvankelijke plannenmakerij: ‘De bedoeling was geweest om met tv zoveel geld te verdienen dat het gemis van radio zou verstommen. Volkomen belachelijk, je kunt toch niet voor een commercieel avontuurtje de radio opofferen? Als ik eraan terugdenk, kan ik nog boos worden. Dat is echt wat Van der Reijden dacht. Die man had gewoon gevangenisstraf moeten krijgen!’ Uiteindelijk komen er dus toch drie radiozenders, maar naast de problemen voor HitRadio Veronica zorgen de andere twee stations nog voor veel meer toestanden. Veronica Nieuw Radio, de nieuwszender, zou het nog geen halfjaar volhouden. Een beknopte reconstructie:

Over VNR

Veronica NieuwsRadio (VNR) was al vele jaren de overkoepelende naam van de informatieve programma’s op Radio 1 van Veronica. Joop Daalmeijer had er gewerkt, net als Ruud Hendriks, Gert Berg en Ton Lathouwers. De laatste jaren zaten er Jeroen Wielaert, Ariane de Lepper, Rob Trip, Jan de Hoop, Ron Bisschop en Co Patist. Met deze ploeg wil Veronica ook als commerciële onderneming verder. Dus moet er een zender komen. Een eigen zender met 24 uur nieuws. 

Nieuws op een betere manier gebracht dan op Radio 1. Waar zoveel versnipperde blokken waren, waar elke omroep zijn eigen item over dezelfde onderwerpen maakte, waar urenlang over achtergronden in verre landen gepraat kon worden, waar ook rare muziekprogramma’s en andere zendervreemde zaken tussendoor werden uitgezonden. Het ongelijk van dat typisch Hilversumse ratjetoe aan compromissen kon nu bewezen worden. En de zestig medewerkers konden in dienst blijven, ook leuk meegenomen.

Na een lange voorbereiding en veel hobbels gaat de zender op 15 oktober 1995 de lucht in. De aftrap is met staatssecretaris Aad Nuis. Joop Daalmeijer spreekt de jingles in. Veronica NieuwsRadio 1395am, zo gaat de zender officieel heten. De naam verwijst naar de middengolffrequentie 1395 waarop VNR gaat uitzenden. Die frequentie was in 1994 toegewezen aan de hoogste bieder. Financier en ondernemer Maarten van den Biggelaar had die frequentie gekocht voor een op te richten zender, Nieuws am. Hij krijgt het zelf niet voor elkaar en dus kan Veronica in 1995 de frequentie overnemen en daar haar nieuwszender onderbrengen. Middengolf was wel niet ideaal, maar voor nieuws wel te doen en er luisterden ook veel mensen naar Radio 1 via de middengolf. Jammer alleen van 1395am dat die frequentie geen landelijk bereik heeft en dat er ’s avonds tussen acht en elf uur een Albanese propagandazender onder de naam Radio Tirana het Nederlandse signaal volledig uit de lucht drukt. Met tanks naar Albanië oprukken om ze daar tot naleving van de verdeling van frequenties te dwingen was ook zo wat, dus moet Veronica maar accepteren dat 24 uur nieuws maximaal 21 uur zal worden. En overigens is ook die claim in de pay-off Altijd nieuws onzin, want er worden ’s avonds en ’s nachts en in het weekend lange blokken met jazzy muziek gevuld.

Allard Berends, ooit begonnen als journalist bij VNR op Radio 1, was de laatste jaren Veronica radiodirecteur geweest voor alle publieke zenders. Nu Veronica commercieel gaat, laat hij de muziekactiviteiten op radio weer achter zich. Hij wordt de directeur van VNR 1395am. Allard Berends: ‘We zijn begonnen met een aparte vennootschap buiten de hele commerciële toestand met de hmg om. Een apart bedrijf met Maarten van den Biggelaar en de Vereniging Veronica als investeerders.’ Veronica legt de knowhow en het wereldwijde correspondentennet in dat ze al had vanwege de Radio 1 programma’s. Van den Biggelaar namens Quote Media Beheer brengt de middengolffrequentie in. Beide partijen zouden in de opgerichte bv am Nieuwsbeheer evenveel inzetten of gelijkelijk voor de kosten opdraaien. Die kosten van de aanloopperiode waren namelijk flink. Ze werden geraamd op een miljoen gulden per maand. En dat werd ruimschoots gehaald! De mondelinge afspraak tussen Van der Reijden en Berends enerzijds en Van den Biggelaar anderzijds blijkt echter nooit op papier gezet te zijn. Een man een man, een woord een woord, wordt er gezegd.

Half oktober beginnen de uitzendingen. De wereld in een halfuur blijft een belangrijk uitgangspunt. VNR brengt inderdaad in korte blokken het wereldnieuws en nieuws van dichtbij. Toegankelijk en laagdrempeliger dan Radio 1. Maar ook regelmatig minder volledig en met wel erg veel telefoontjes in de uitzending. ‘Hoe wil je dat in godsnaam de hele dag vol krijgen’, zegt Piet van Tellingen, de man die net voor Radio 1 een gezamenlijke actualiteitenrubriek heeft opgestart, het Radio 1 Journaal. Mede dat programma zou VNR wat minder noodzakelijk maken. Toch belooft de website van VNR: ‘Bij Veronica NieuwsRadio heerst vierentwintig uur per dag een enorme drukte. Het nieuws slaapt nu eenmaal nooit en de redactieleden moeten dus gewoon elk uur van de dag hun deadline halen.’

Evengoed wordt menig daluur in de programmering opgevuld met TalkRadio. Een voor Nederland nieuw verschijnsel, in ieder geval in deze vorm. Er waren al wel inbelprogramma’s waar mensen op stellingen over actualiteiten konden reageren. Op Radio 1 was er zelfs elke avond een uurtje inbelradio te horen, elke dag gemaakt door een andere omroep natuurlijk. TalkRadio op VNR kent echter vaste anchors die er ook persoonlijke meningen op na mogen, nee moeten houden.

Owen Schumacher, Raoul Heertje, Jeroen Pauw en Heleen Hartmans zijn een paar van de babbelbegeleiders. Maar vooral de ochtenduitzendingen van Theo van Gogh zijn opzienbarend. De beroepsprovocateur ontdekt hier het medium radio. Hij kan vrijelijk spreken, hij kan in discussie en gedijt juist bij criticasters. Als hij op de zender roept dat Willem-Alexander tijdens een drijfjacht een schot hagel in zijn koninklijke reet zou moeten krijgen, dan is het voorpaginanieuws voor De Telegraaf.

De journalisten zelf genieten van hun stationnetje. Een prachtig wagenpark, veel promotiemateriaal en een laat ingezette maar dure reclamecampagne, het lijkt niet op te kunnen. Jammer alleen dat één en ander niet leidt tot meer luisteraars. Het marktaandeel van VNR blijft steken bij een schamele 0,2 procent. En als partner Quote vervolgens niets van de beloofde pecunia (zoals iedereen dat die dagen noemt) overmaakt, lijkt het lot van VNR 1395am al binnen een paar maanden beslecht.

Allard Berends kijkt terug: ‘VNR is er gekomen om een probleem bij de televisiesector op te lossen. Bij het commercieel gaan waren er problemen met de informatieve afdeling. Er waren daar wel zestig mensen in dienst, waar moesten die heen? Om het commercieel gaan voor tv mogelijk te maken, heeft Joop Van der Reijden de knoop doorgehakt en ook dit radioproject mogelijk gemaakt. Al die mensen werden in een project gezet en daarmee was het probleem opgelost. ‘We dachten echt dat er een gat in de markt was voor een nieuwsstation. VNR was een heel hechte club mensen, we geloofden er allemaal heilig in. We waren het eerste station dat geheel geautomatiseerd zijn nieuws verwerkte. Dat hadden we zelf verzonnen, dat was er toen nog niet. VNR was geen slechte radiozender maar het zat wel op een brakke frequentie. Diverse ministeries suggereerden dat we een betere plek zouden krijgen. Maar die toezeggingen bleken niet zoveel waard. We dachten dat het wel goed kwam zonder dat er concrete toezeggingen waren gedaan.

‘Ik heb vervolgens alle beginnersfouten gemaakt die je maar kunt maken. We zijn heel erg uitgegaan van de inhoud en heel weinig van de marketing. We dachten dat als we een mooi product maakten, de luisteraars vanzelf zouden komen. Als ik de luistercijfers binnenkreeg, begreep ik er niets van. Het is een hartstikke mooi radiostation, waarom luistert er niemand? Een andere beginnersfout was dat ik de aandeelhouders overeenkomsten liet maken. Waarbij ik altijd heb gedacht: als twee mannen elkaar een hand geven, hebben ze een deal. Ik doel op Joop van der Reijden en Maarten van den Biggelaar. Maar dat heb ik dus helemaal verkeerd begrepen. Dat was naïef.’

Om het gigantische uitgavenpatroon te beteugelen wordt er al binnen vijf maanden gesnoeid in het personeelsbestand. De weekendprogrammering wordt geschrapt. Joop van der Reijden belooft zijn personeel te blijven betalen en zegt toe voor de zaak te zullen vechten. Theo van Gogh gelooft Joop en biedt aan gratis te blijven werken. Als Van den Biggelaar na zes maanden nog steeds niet heeft ingelegd, ondanks herhaalde verzoeken van Van der Reijden, wordt er een kort geding gestart. Ook dat brengt de Quotetopman niet op andere gedachten. Hij wil en zou ook niet betalen.

Allard Berends maakt bange dagen mee. ‘Op een gegeven moment zat ik alleen maar in vergaderzalen waar de aandeelhouders met hun juristen ruzie zaten te maken. Dat liep volledig uit de hand en uiteindelijk ging het vrij snel naar de klote. Veronica had tot dat moment alles zelf voorgefinancierd. Van der Reijden heeft buitengewoon veel voor de zaak gedaan maar het is wel een politicus. Ook daarin ben ik naïef geweest. Hij vertelde aan iedereen dat het wel goed zou komen toen hij allang wist dat het fout zat. Op een gegeven moment kon hij niet anders meer dan de Vereniging beschermen. Ik begrijp dat wel, het kostte allemaal veel te veel geld. Alle VNR-medewerkers hadden een contract bij de Vereniging. Het drong pas later tot me door wat Van der Reijden daar voor een spel heeft gespeeld. Niettemin weet ik heel zeker dat het ontslag van al die mensen hem enorm geraakt heeft.’

Het onvermijdelijke komt op 9 mei 1996. VNR wordt failliet verklaard. Berends weer: ‘Ik vond het vreselijk. Ik heb zitten janken als een klein kind. Ik weet nog dat ik die donderdag uit de vergadering kwam en op een stoel moest klimmen om het nieuws aan de hele redactie te vertellen. Ik klapte direct daarna volledig in elkaar. Ik geloof dat we daarna met z’n allen ontiegelijk dronken zijn geworden in Het Tolhuis.’ VNR verslaat haar eigen ondergang. Tot een halfuur voordat Allard Berends bekendmaakt dat het afgelopen is, sijpelt er ook nog internationaal en financieel nieuws tussen de berichtgeving door, met hoorbare tegenzin en desinteresse voorgelezen. Maar daarna is de eigen redactie weer even het centrum van de wereld. Er is ook bijzonder veel media-aandacht van collega-journalisten. In de gang en bij de ingang staan vele draaiende camerateams. Nooit kreeg VNR zo veel aandacht als bij haar opheffing.

Als de teloorgang op VNR gemeld wordt, verzamelen alle medewerkers zich in de kleine radiostudio om een naargeestig slotlied in te zetten. Op de wijs van ‘Dag huis, dag lieve oude woning’ van Willeke Alberti zingen ze: ‘Dag VNR, de herinnering zal blijven’. Mensen roepen nog hard dat VNR nooit verloren gaat maar het signaal sterft weg, met weer die van stal gehaalde wekker van Rob Out. Een van tevoren gemaakte compilatie van medewerkers wordt ingestart. We horen boze medewerkers dingen zeggen als: ‘Veronica Keihard, maar niet altijd de lekkerste’, ‘VNR was een droom, een droom die kapot is gemaakt door mensen die zoveel geld hebben dat ze niet meer weten hoe belangrijk dromen zijn’ en Hans Otte mompelt steeds ‘En toch…’ De opname is nog een dag of twee te horen totdat non-stop jazzmuziek het signaal overneemt in afwachting van een nieuwe koper voor 1395am. Dat zou de Manaus Group worden die hier een 24-uursstation TalkRadio 1395am ging neerzetten. Anderhalf jaar lang proberen ze met onder andere weer Theo van Gogh de in Amerika wel succesvolle formule in Nederland te laten aanslaan. Wederom mede vanwege de gestoorde middengolffrequentie wil dat niet lukken. Medio 1998 neemt Business Nieuws Radio (bnr) het stokje over. Die zender redt het uiteindelijk wel om als commercieel nieuwsstation financieel te kunnen bestaan. bnr is echter aanzienlijk voorzichtiger van start gegaan met veel minder personeel en een veel lager budget. Ondanks een laag marktaandeel weet de zender begin 21e eeuw bescheiden winst te boeken. bnr lukt wat VNR niet is gelukt.

Hoe kijkt Berends terug op zijn rol in het drama rond de teloorgang van VNR? ‘Zeker, je mag me een bepaalde naïviteit verwijten, maar je kunt me niet verwijten dat ik er niet hard voor heb gevochten.’ De woede van het personeel richt zich dan ook vooral op Maarten van den Biggelaar. Maar uiteindelijk ook op voorzitter Joop van der Reijden, want de zaak krijgt een nare nasleep. Omdat het personeel bij de Vereniging Veronica in dienst is, zou er een afvloeiingsregeling voor ze moeten gelden. Maar Van der Reijden probeert hier onderuit te komen. Berends legt uit: ‘Dat ging verkeerd en toen moesten we naar de rechtbank. Dat is nooit goed voor je als je naar de rechtbank moet. Mijn onenigheid met Joop ging over afspraken die er gemaakt waren en die niet nagekomen werden. Het spel is daar hard gespeeld. Ik denk dat ook het bestuur van de Vereniging met mensen als Henk Klomp daar een bedenkelijke rol heeft gespeeld. Over hoe dat is afgerond mag ik, tien jaar na dato, nog steeds niet zeggen. Maar het was een drama. Al die mensen die hun baan hadden opgezegd voor VNR, die waren verhuisd. Die mensen hadden vrouw en kind en hypotheek, wat per direct in gevaar kwam.

‘De dag na de opheffing moest ik naar de faillissementskamer. Daarna kwam de curator langs, die meteen maar m’n sleutels in beslag nam, mijn autotelefoon afsloot en alles wat geld kostte platlegde. Er was een tekort in de kas van een paar miljoen. Ik was statutair directeur en dus verantwoordelijk maar dat geld had ik ook niet. Mijn vrouw werkte ook bij VNR, dus we zaten beiden zonder werk. Ik mocht nog even blijven om de curator te helpen met de afronding. Zo’n man probeert een antwoord te krijgen op de schuldvraag en te redden wat er te redden valt. In juni hebben we dat afgerond en toen ben ik op vakantie gegaan. In een auto van een vriend, ik had geen auto meer.’

Curator Meijer treft een ploeg gedesillusioneerde en gefrustreerde programmamakers en een financier die structureel niets wilde inleggen. Het verbaast hem dat Veronica altijd maar is blijven voorschieten zonder concrete aanwijzingen te hebben dat Van den Biggelaar ook over de brug zou komen. Van der Reijden zou over Van den Biggelaar zeggen: ‘Maarten probeert je te naaien waar je bij zit. Er is geen afspraak waar hij zich aan houdt. Het lijkt wel dwangmatig.’ Een zelfstandige doorstart voor VNR wordt tot verbazing van de curator niet serieus overwogen. Meijer: ‘Toen het bankroet een feit was, waren de frustraties bij Veronica zo groot dat er van een doorstart geen serieuze zaak gemaakt is. Ik trof een behoorlijk aangeslagen voorzitter die niet in staat was of bereid bleek om creatief en actief mee te denken over zo’n scenario.’ Binnen de Ledenraad circuleren moties van wantrouwen jegens de falende Van der Reijden. Veronica komt verslagen uit het avontuur VNR, negen miljoen gulden lichter. 

Kink fm

Het derde radiostation Kink fm is weer een verhaal apart. Was VNR nog een zelfstandig initiatief van de Vereniging, Kink fm is een gezamenlijk avontuur van alle deelnemers binnen de hmg. Deze alternatieve popzender start op 1 oktober 1995 op het kabelsignaal van rtl Rock Radio. Die zender met classic rock haalde twee en soms bijna drie procent marktaandeel. Kink fm wordt veel scherper en hoogdrempeliger. Binnen drie maanden is het marktaandeel dan ook tot onder de één procent gedaald. Het zou daar in de tien volgende jaren ook nooit meer boven komen. Aandeelhouder clt (rtl) schrikt zich rot van de slechte resultaten. Als bovendien de toezeggingen van adverteerders en platenmaatschappijen tot financiële steun niet waargemaakt worden, valt er voor de Luxemburgers niets meer te lachen. De hmg wil het station afstoten. De Vereniging Veronica koopt Kink fm voor het symbolische bedrag van één gulden. Daarna is Kink fm van Veronica alleen en kan ze zelf beslissen wat te doen met de niet renderende kabelzender. Tegen alle economische wetten in houdt Veronica de zender in leven tot op de dag van vandaag. Meer over Kink fm in hoofdstuk 13, De toekomst van Kinkfm.

Het rampenverhaal is de zoveelste aanleiding voor de pers om negatieve verhalen over Veronica te publiceren. Hoewel de teloorgang van VNR veel meer aandacht trok dan die van Kink fm. Dat is ongetwijfeld ingegeven door het feit dat journalisten liever schrijven over collega-journalisten dan over een clubje diehard muziekfanaten.

Zeven dagen tv valt bepaald niet mee Ondertussen gaat het ook met Veronica tv niet geweldig. De kijkdichtheid is na drie maanden teruggezakt naar 8,5 procent, waar 12 procent verwacht was. Programmadirecteur Bert van der Veer riep toen: ‘We hebben tijd nodig om ons een plaats te veroveren in het hoofd en het hart van de kijkers.’ Een uitspraak die hij acht jaar later nog eens zou kunnen herhalen. Maar tijd was er toen niet en later ook niet. En dus werd er drastisch en ingrijpend gewijzigd, zoals dat in een commerciële omgeving gaat. Het kost uiteindelijk ook het hoofd van de programmadirecteur. Van der Veer: ‘Ik was stafdirecteur programmazaken van de Holland Media Groep geworden. Ik wist niet wat dat betekende. Ik heb een vriendje gebeld die er wel verstand van had. Die zei: ‘Een stafdirecteur is koning van een land. Je bent of binnen een jaar weg omdat je ongelukkig bent, of je bent binnen een jaar directeur en hebt de macht.’ Het eerste was het geval. We hadden vreselijke vergaderingen bij de hmg. Het ging alleen over de fusie, parkeerplaatsen, cao’s, ondernemingsraden. Daarnaast moest ik er dus voor zorgen dat de programmering van rtl4, rtl5 en Veronica op elkaar aansloten. Maar vanwege mijn verleden bij rtl dacht men bij Veronica dat ik het Veronica tv niet zou gunnen. Er hoefde maar een goedbekeken speelfilm op rtl4 uitgezonden te worden of ik kreeg op mijn brood dat die niet naar Veronica was gegaan. Ik werd er niet gelukkig van. Tijdens vergaderingen was ik een soort politieagent. Ik vroeg aan de rtl programmeurs: ‘Wat voor programma doe jij die avond?’ En die wilden dat dan niet vertellen. ‘Ja hallo, ik moet de boel wel coördineren.’ Dat was niks.’ Binnen een halfjaar na de start van het hmgavontuur vertrekt Van der Veer weer. Voor de derde maal klaar met Veronica.

Na een jaar van veel slechte pers en het afvoeren van veel programmatitels, personeel en ook werkplezier, gaat de voorzitter een nieuwe baas aanstellen voor de tv. De dan pas 31-jarige Unico Glorie had bewezen lekker te kunnen snoeien op de radioafdeling en hij werkte tot hij erbij neerviel. 

Bovendien kreeg Glorie een aanbieding om bij zender in oprichting Sport 7 te werken en bij Endemol belangrijk te worden. Daarop wilde Van der Reijden Unico binnenhouden en directeur radio én tv te maken. Aan Unico dus de taak het verdwenen geloof in Veronica bij kijkers, luisteraars én medewerkers te herstellen. Unico Glorie anno 1996: ‘De uitstraling van Veronica is niet oké. De vraag waar dat stoere imago is gebleven, boeit mij ook. Hoe zijn we ertoe gekomen het huidige imago aan te nemen? Is dat bewust gegaan? Ik geef toe dat er te weinig Veronica-gevoel in onze huidige programmering zit. Misschien moeten we weer meer muziek toevoegen, hebben we te weinig goede films. Zijn we wel goed van start gegaan in september 1995? Was er wel een duidelijke visie waarmee we van start gegaan zijn? De underdogpositie is er niet meer en die mis ik.’ En de werksfeer heeft ook een flinke knauw gekregen, erkent Glorie. ‘Er is een hoop veranderd voor de mensen. Omdat we nu serieuzer aan de gang moeten dan we eerst deden. Er heerste eerder een bepaalde vrijblijvendheid, het is nu veel zakelijker geworden. Dat legt een zekere druk op mensen.’

Eén van de eerste concrete gevolgen van zijn komst is de terugkeer van omroepsters bij Veronica. Van der Veer had het hipper gevonden om het dan typische publieke omroepverschijnsel omroepster af te schaffen. Promofilmpjes met voice-overs kondigden aan wat er werd uitgezonden, dat was veel strakker. Unico haalt de dames echter weer terug. Onder hen Julia Samuël, Floortje Dessing, Judith de Klijn, Anita Witzier en Esther Duller. Elke dag krijgt een eigen kleurtje in de vormgeving én een vaste omroepster. Het geeft Veronica weer wat smoel. 

Unico’s afkeer van Call-tv moet hij voor zich houden. De belspelletjes blijven, hoewel ze ’s nachts stoppen wegens te weinig respons. Glorie wil ook de seks weg op Veronica tv. In Amsterdam ligt Fons van Westerloo van sbs6 schuddebuikend over de vloer te rollebollen. Hij voert dankbaar het aantal ranzige filmpjes op en trekt steeds meer ‘typische’ Veronicakijkers weg. Zomer 1996 is voor SBS de Zinderende Zomer, nog zo’n Veronica slogan die nu succesvol gekopieerd kon worden. Veronica kiest namelijk die zomer voor de hippie slogan Free your mind. Dat slaat totaal niet aan en wordt snel weer afgevoerd. Voelt Veronica de tijdgeest niet meer aan?

Sommige mensen wachten een uitgekleed Veronica niet af. Joop Daalmeijer verlaat de club in februari 1996 voor het abonneekanaal FilmNet. Dat is binnen een halfjaar na de ook door hem openlijk bejubelde gang naar de commercie. Anita Witzier verlaat zomer 1996 Veronica. Dat was contractbreuk, waarvoor de kro flink moet lappen. Een nieuwe trend is gezet. Rob Stenders verlaat zijn jeugdliefde na een conflict met partner Jan Hoogesteijn bij Kink fm. Hij wil alles kunnen blijven draaien, Jan wil een strak alternatief format. Eerder was Stenders al gek geworden op HitRadio Veronica van het steeds dezelfde plaatjes draaien. Een andere Veronica traditie blijft nog wel bij de uitvinders ervan. Op 25 april 1996 is de 25e editie te horen van de Top 100 Aller Tijden. Weliswaar op de middengolf en dus lang niet zoveel meer losmakend als toen het via de publieke radiozenders werd uitgezonden.

Langzaam aan wordt het Veronica-gebouw op het Laapersveld steeds leger. Veel Veronicanen zijn binnen één of twee jaar daar vertrokken. Jeroen van Inkel heeft vanuit de radiostudio boven de ingang van het Laapersveld zicht op de parkeerplaats. Van Inkel: ‘Daar zag ik ze weer aankomen, die strakke Audi’s uit Luxemburg. Kijken wat er nu weer weggesaneerd kon worden, welke koppen er nu weer gingen rollen. Dat proces heeft zich tientallen malen voorgedaan.’ Op het prikbord in de Veronica-kantine hangt een briefje: ‘Hadden jullie dat nou ook gisteren, zo’n vreemd gevoel? Nieuwslijn weg… Veronica NieuwsRadio weg… En gisteravond Nederland Muziekland op rtl4…’ Jeroen Kijk in de Vegte herinnert zich: ‘Plots liepen er allemaal rtl-types over de gang, Myrna Goossen, Rob en Nico van Eigen Huis & Tuin, dat soort types. Ik dacht: wat moeten die mensen hier? Zij hadden totaal geen idee wat hier allemaal gebeurd was. Geleidelijk verdween het Veronica-gevoel. En op een dag werd Tonnie Rietbroek van de keuken ontslagen. Zij was in dienst van Veronica en beheerde al vele jaren die keuken. Ze was zo’n leuke vrouw, zo open voor iedereen, ze leefde zo met iedereen mee. Ze werd eruit gegooid terwijl ze zo haar best gedaan had. Tonnie was echt het cement tussen al die stenen van het bedrijf. Op de een of andere manier staat haar vertrek voor het einde van het leuke Veronica. Iedereen vond haar vertrek heel erg. Er kwam een cateringbedrijf, wat goedkoper was. Met een hele vieze kok die met een sjekkie in zijn mond boven de pannen hing en hard en vies eten maakte.

Het credo: Alles moet goedkoper, alles kan goedkoper, laat zijn harde sporen na… Kijk in de Vegte weer over het dagelijkse Trexx, waar hij voor ging werken: ‘We maakten een jeugdprogramma voor tv in de kelder met alle Club Veronica-mensen. Ze hadden in de parkeergarage een tv-studiootje gebouwd. Het was twee meter hoog en er was wat zeil neergelegd. Er stonden een paar oude pallets en daar moesten we zelf maar zien wat we ervan maakten. Zelfs Call-tv had mooiere decors en betere belichting. Het moest zo goedkoop mogelijk, op een gegeven moment was er geen budget meer over. Het was gewoon beschamend. We nodigden mensen te gast uit en we konden ze niet eens ergens laten zitten of iets aanbieden… Dat was de cultuur die rtl had binnengebracht. Je moet zuinig zijn met je spullen en alles efficiënt gebruiken. Vroeger namen we een nieuw bandje voor een nieuw item, bij rtl gebruikten ze een bandje tot de laatste minuut. Dat was de cultuur geworden.’ 

De revanche (‘We gaan opnieuw beginnen’)

In deze omgeving moet Unico Glorie dus de boel weer oppeppen. Glorie licht zijn tactiek van voorjaar 1996 toe: ‘Ik heb tien mensen om me heen verzameld en we zijn gaan zitten nadenken over hoe het verder moest gaan. We vonden niets goed, dus we begonnen helemaal opnieuw. We zijn een revolutionair ander uitzendschema gaan bouwen. Met een hele andere vormgeving dan Veronica altijd gebruikte, een andere positionering. Kortom, we zijn er werk van gaan maken. We gingen eerst het bestaande schema afbouwen om in augustus 1996 weer helemaal terug te komen. Ik had twijfels over Seks voor de Buch maar dat werd één van mijn grootste successen bij Veronica, met dank aan Menno Buch. Het programma vond gretig aftrek, zei ik altijd maar. We hadden ook een heel opvallende datingshow met Theo van Gogh.’

Programma’s voorjaar 1996

De afbouw tot het nieuwe seizoen bevatte veel oude Veronica-successen uit het bestel. Zoals hitseries Miami Vice, Knight Rider, The Real World, Moonlighting en Twilight Zone. Inmiddels al aardig versleten krakers. Verder was daar nog Trexx met Floortje Dessing en Gijs Staverman zaterdagmiddag live vanaf locatie, de Nationale Teleloterij met Quinty van den Broek, de van Call-tv opgekomen Mike Starink doet Liefde op het eerste gezicht en de Amerikaanse talkshow Ricky Lake is ook op Veronica te zien. Dat in afwachting van wat komen ging… Nieuwslijn duurt al een halfuurtje korter en wordt in het voorjaar helemaal stopgezet. Verder: weer de comedy Sam Sam, een poging om choquerende filmpjes toch uit te zenden mislukt in Niet geschikt voor uitzending, met Anita Witzier.

Vanaf 1996 is het contract met de Mega Top 50 opgehouden. De vier maanden bij Veronica én bij de TROS op Radio 3 hadden duidelijk gemaakt dat een sterke hitlijst niet bij Veronica op de middengolf hoorde. De nieuwe lijst werd een heuse Veronica Top 100.

Het blad zegt: ‘Veronica zonder eigen hitlijst. Dat is als Chiel Montagne zonder snor. Het duurde even voordat de formule klaar was, maar nu is het zover. En we komen keihard terug. Met…? De Veronica Top 100! Echt, de nieuwste sensatie!’ En nog leuker: ‘Veronica was altijd trendsetter geweest. Het enige wat andere zenders konden doen was er versuft achteraan huppelen. En er is spijtig nieuws voor deze trendvolgers. De nieuwe Veronica Top 100 zal voor een revolutie zorgen in de hitgeschiedenis. We komen namelijk altijd minstens één à twee weken eerder met alle aanstormende hitsingles dan alle andere stations. Hoe dat kan? Dat is ons geheim. En je denkt toch niet dat we zomaar iemand in huis hebben gehaald voor de presentatie, toch? Marijn Krabbé, introductie overbodig, lijkt ons. Eén van de beste dj’s die Nederland rijk is.’

Elke zaterdag van 15.00-18.00 uur is Martijn met deze hitlijst te horen, waarbij hij dus slechts een selectie van die Top 100 draait. In Trexx op tv zijn er clipjes uit de lijst te zien. De lijst wordt elke week in het Veronicablad afgedrukt. Later wordt deze hitparade nog omgedoopt in de Veronica Countdown Top 100 maar dat mag allemaal niet baten. Er luisteren weinig mensen naar, niemand heeft het erover en de platenhandel zelf al helemaal niet. Naast de Top 40 en de Mega Top 50 was Veronica niet in staat nog een goede hitlijst ernaast te zetten.

Een andere Top 100 is altijd wél een succes geweest. Al sinds de eerste editie in 1968: de Top 100 Aller Tijden. Op 25 april 1996 zendt Veronica de 25e editie uit. Er zijn maar weinig mensen die het nog horen… Vier jaar later zou ze de rechten van de naam Aller Tijden aan rtl gedachteloos overdoen. Waarmee ook dit bijzondere initiatief, waar een Top 2000 van Radio 2 toch op is gebaseerd, niet meer bij Veronica zit.

De radioprogrammering is op de commerciële zenders een stuk overzichtelijker dan in het publieke bestel.

HitRadio Veronica:

• 06.00-09.00 uur Rinkeldekinkel – Ook Goeiemorgen, met Jeroen van Inkel
• 09.00-12.00 uur Goud van Oud, door Edwin Diergaarde
• 12.00-15.00 uur Staverman op stelten, Gijs Staverman
• 15.00-18.00 uur Evers in ’t wild, Edwin Evers
• 18.00-20.00 uur Jensen’s Avondescapades, Robert Jensen
• 20.00-22.00 uur Nederland Muziekland, Roland Snoeijer

In dit programma en in de nacht werd het quotum aan verplicht aantal Nederlandse platen weggewerkt dat bij dit frequentiepakker hoorde.

In het weekend horen we Ad Bouman in Goud van Oud, Luc van Rooij in Hitmix, Rob Stenders heeft alleen zaterdagavond een blokje op dit (voor hem te) strakke hitstation, Adam Curry stuurt nog steeds een datje in, K-Net heet het nu, Rick Romijn en Stephan Koot en een paar maanden na de start ook Kas van Iersel zijn nog in het weekend te horen.

Kink fm bracht veel Rob Stenders, Luc van Rooij, Ron Bisschop, Arjen Grolleman, Alfred Lagarde, Robert Feller, Jeroen Kijk in de Vegte, Hilbert Elskamp, Arjan Snijders, Floortje Dessing en Dennis Hoebee.

Op VNR NieuwsRadio 1395am horen we veel VNR-nieuwsstemmen en TalkRadio van onder andere Jeroen Pauw, Raoul Heertje, Hans Sibbel, Theo van Gogh en Heleen Hartmans. Latere bnn-mensen Dave Kentie, Marc Adriani en Marcoen Hopstaken leren elkaar hier kennen.

Als in de zomer van 1996 de winterpresentatie wordt gehouden in de Amsterdam ArenA erkent Van der Reijden de mindere start van het commerciële Veronica. Hij grapt: ‘Wij gaan opnieuw beginnen.’ Dat doet Veronica doordat ze van de hmg-partners een aantal successen van de andere rtl-zenders mag overnemen. Zo komt Friends nu wel naar Veronica en Beverly Hills 90210 dat samen met Melrose Place een sterke zondagavondprogrammering oplevert. Glorie: ‘Ja, Veronica draaide deels op de rechten van series en topfilms die de hmg bezat. Juist omdat we een onderdeel waren van de hmg konden we zo mean and lean functioneren. Veronica draaide op de sales van ip, de reclameverkoopmaatschappij van rtl. Alles wat we nodig hadden, tot en met het wagenpark, haalden we bij de hmg. We waren maar een heel klein team bij Veronica. We hadden een hoop te danken aan de hmg!’ Tijdens die uitbundige presentatie in de ArenA zijn de adverteerders nog sceptisch. Veronica roept wel vaker wat. Eerst zien, dan geloven, weten ze inmiddels. Glorie blikt terug: ‘De nieuwe profilering was sexy, voor zowel mannen als vrouwen. Seks voor de Buch werd door 63 procent vrouwelijke kijkers bekeken, hoor. En vanaf dag één van de nieuwe programmering was het een succes. Binnen een jaar was Veronica de cashcow van hmg met een ongekend rendement. Het station bereikte als geen ander de juiste groep adverteerders.’

Die constatering van Unico Glorie klopt: een succes was het, dankzij de hmg titels, want naast de genoemde Friends (rtl5), Beverly Hills 90210 (rtl4) en Melrose Place (rtl4) komen ook deze programma’s voortaan bij Veronica op tv: de quiz Denktank (rtl5), Baywatch (rtl4), 06-11 Weekend (was bedoeld voor rtl4), Hearts Afire (comedy van rtl4), Wedden dat (AVRO, rtl4), Home Improvement (rtl4), Brard Gaat Extreem (rtl5), Murphy Brown (rtl5), MacGyver (rtl4), de comedy Ellen (rtl5), Seinfeld (rtl5) enzovoort enzovoort. De rij is lang. Nu is de goede plaatsing van het juiste programma op de juiste zender natuurlijk een meerwaarde van een samenwerkingsverband als de hmg. Het geeft dus niet dat Veronica successen behaalde met elders gestarte producties, ze sloegen aan bij Veronica en soms veel beter dan eerst. rtl 5 had overigens zichzelf verplicht moeten omvormen tot een kleinere zender, dat had de Brusselse politiek opgelegd. Daarom verdwenen veel rtl-successen van het nieuwe rtl5 Weer & Verkeer naar Veronica. Maar belangrijker nog is te constateren dat de tvzender Veronica een wel heel algemene en brede zender is geworden. Zeker geen jongerenzender, alleen in imago. Glorie weet nog dat Veronica als publieke omroep ook niet goed scoorde onder jongeren. ‘Veronica was in het bestel geen kijkcijferkanon. Veronica was een sterk merk, een imago. Het zijn momentopnamen geweest in de programmering die goed scoorden, we zijn nooit een partij met een hoog marktaandeel geweest.’ Het nieuwe Veronica tv is dan wel een succes maar beslist geen vitale club die dwarse, opmerkelijke en opwindende programma’s kon maken. Veronica is een derde rtl-zender geworden waar opwinding ver te zoeken is. Rob Out zegt in die dagen over zijn voormalige omroep: ‘Bij Veronica is niemand meer met zijn hart bezig. Het is prullerij. Er zit niks oorspronkelijks in. Ik kan er niet naar kijken. Poppenkast.’

In al deze hectische tijden voor Veronica is er een groepje creatieve tv-makers die zijn eigen conclusies trekt uit de misère binnen de eigen club. Ze bedenken een wild plan en gaan het nog uitvoeren ook. Over de beroemde dissidenten van Veronica onder aanvoering van dat kleine mannetje Bart de Graaff:

BNN

Ontevreden Veronicanen splitsen zich af

Bart de Graaff was het kleine schreeuwertje dat door nierproblemen altijd klein is gebleven en een hoge stem heeft gehouden. Door de handicap waarmee Bart in het leven stond, was hij des te gedrevener en gemotiveerder om er wat van te maken. Beroemd worden, op tv komen, iets betekenen, voor minder ging Bart niet. Al deze wensen zijn meer dan uitgekomen. Hoewel zelfs Bart niet had kunnen vermoeden welke enorme rol hij zou gaan vervullen in de geschiedenis van Veronica.

Bart heeft voor het commerciële Veronica aan zes verschillende tv-programma’s gewerkt. Dat begon met de geflopte quiz Quinto en het ook amper opgemerkte verborgen-cameraprogramma Boobytrap. Echt bijzonder wilde het daar niet worden. Ook zijn babbelen-op-een-boot-formule in Oeverloos raakte eigenlijk kant noch wal. Bart was te zien in afleveringen van de reisprogramma’s Veronica Goes… en hij maakte een reportage over het zendingswerk van Veronica in Suriname. In al die programma’s is Bart een ongebruikelijke verschijning. Maar echt speciaal werd het pas in zijn eigen programma: bnn (Barts News Network, uiteraard een verwijzing naar cnn). bnn was by far zijn leukste tv-programma. Bart wist hier zijn kleine gestalte volledig op te blazen. Hij maakte bij iedereen vertedering los, waardoor hij met veel harde opmerkingen weg kon komen. Ieder andere presentator zou daar gigantisch mee onderuitgegaan zijn. Bart kon echter alles maken. Deze unieke positie kon hij in bnn goed uitbuiten.

De oorsprong van bnn Het programma bnn ontstaat in 1994 op het publieke Veronica. Eigenlijk is het een voortzetting van zijn kinderprogramma B.O.O.S.., wat ook al een fictieve omroep was (Bart Omroep Organisatie Stichting).

In beide programma’s speelt hij de baas van zijn eigen omroep. Is het in B.O.O.S.. nog kinderspel, in bnn maakt Bart veel items over de grote, boze mediawereld zelf. Hij bezoekt vakgenoten en portretteert de omroepen, hun sterren en baasjes, hun kantines. Bart wordt zo kind aan huis bij tout Bekend Nederland. Al die kennis van de krachten in medialand maken wat los bij Bart en zijn team. Helemaal als je bedenkt hoe makkelijk Bart alle omroepbazen voor een draaiende camera tot de gekste dingen weet te bewegen. Zou bnn niet een echte…?

‘Voor het echie’

Voorjaar 1996 rijpt het idee om bnn inderdaad een échte omroep te laten worden. Dan roept Bart het in zijn programma: ‘We gaan terug naar het publieke bestel!’ Het lijkt een halfjaar lang een grap, een leuk format, typisch Bart. Maar het commerciële Veronica echt laten voor wat het is? En daarmee impliciet aangeven dat het niet leuk was bij dat nieuwe Veronica? Lachen met die Bart. Totdat blijkt dat de grap ineens geen grap meer is….

Gerard Timmer maakt in 1996 diverse televisieprogramma’s voor Veronica. Maar net als een aantal generatiegenoten is hij ontevreden over het verdwijnen van baanbrekende of grensverleggende titels. Er is een club creatieve programmamakers die nu gesponsorde inkoppers moet produceren of anderszins geen spannende uitdagingen meer vindt. Van de losse en vrolijke werksfeer is niets meer over. Het meeste plezier beleeft Timmer nog aan het maken van het tvprogramma bnn. Zijn collega Bart de Graaff is het boegbeeld van bnn. Zo raakt Gerard Timmer betrokken bij een uniek stukje omroepgeschiedenis.

Gerard Timmer: ‘Toen we de omroep bnn begonnen, was Veronica Veronica niet meer. Voor het nieuwe tv-seizoen hadden we bedacht een nieuwe omroep te stichten. Aanvankelijk voor de grap, als item voor bnn. Ik was uitvoerend producent voor de serie. We hebben bij de juridische afdeling van Veronica de statuten opgevraagd. Latere tv-baas Maarten van Dijk heeft op de plek waar Veronica in de statuten stond steeds bnn ingevuld. Pas toen is het idee ontstaan of we het niet echt konden doen.

‘De mogelijkheid om het niet door te laten gaan, was ook open. Maar we wilden alles zo inrichten dat áls we het wilden doorzetten, het ook allemaal zou kloppen. We wilden op een persconferentie onze plannen bekendmaken, maar we hadden nog geen juridische vorm. Dat wilden we wel, het moest wel echt kloppen. Ik zei tegen Bart: ‘We moeten naar de notaris, want we moeten een vereniging oprichten.’ Ik kwam daar en in mijn tas had ik een fles champagne. Dat is zo geregeld, dacht ik. De notaris stelde honderd moeilijke vragen. Wie is waarvoor verantwoordelijk? Wat doet het algemeen bestuur bij jullie? Komt er een dagelijks bestuur? Daar was ik totaal niet mee bezig; we waren bezig met programma’s maken. Dus ik vroeg: ‘Wat kunnen we doen om eenvoudig een juridische identiteit te krijgen waar we activiteiten onder kunnen scharen?’ Dat bleek een stichting te zijn, daarvoor hoefden we maar een paar vragen te beantwoorden. We wisten op dat moment totaal niet wat we ons op de hals haalden. In een namiddag hebben we de Stichting bnn Mediagroep opgericht, de naam was volstrekt uit de lucht gegrepen. We kregen ook een nummer bij de Kamer van Koophandel. Er moest ook een postbusadres op. We hadden geen postbus dus we gebruikten die van Unico Glorie. Nog steeds was het de scheidslijn tussen: doen we het nu echt of niet echt?’

‘We gaan iets nieuws proberen’

‘We lieten een persbericht uitgaan: wegens omstandigheden is er vanavond geen bnn. Veel mensen dachten dat er iets met Barts gezondheid was. Daarover hebben we later nog op onze flikker gehad, dat we te veel ruimte tot speculatie hadden gelaten. Maar we waren te druk met het plannen van onze presentatie. De persconferentie was in de Marconizaal op het Mediapark in Hilversum. Bart hadden we op een Suzuki-jeep gezet, met een zelfgefabriceerd schoteltje erop. Bart kondigde aan dat bnn naar de publieke omroep zou gaan. ‘We gaan iets nieuws beginnen’, riep hij. 

Een mooie afsluiting van de bnn-serie van dat seizoen. In de zaal zaten allemaal journalisten die ik kende uit mijn Nieuwslijn-tijd. Ze gooiden hun pen neer en keken me aan of dit nu wel echt was. ‘Na onze aankondiging, moesten we ons melden bij de hmg-leiding. Unico Glorie en Willem van der Meer en Huib Boermans zaten daar. Er werd nadrukkelijk gezegd dat er geen cent van Veronica naar bnn zou gaan. Ze dachten zeker dat het ons niet zou lukken als zij geen geld zouden geven. Ik zei alleen: ‘We gaan het echt doen.’ We wilden ook geen gebruik maken van Veronica-middelen. We gingen niet op de website van Veronica zitten en we wilden ook niet dat we dezelfde ip-adressen hadden.’ Maar dat maakt niet veel uit, want in het nieuwe televisieseizoen staat het programma bnn weer in het Veronica-programmaschema. En Bart gaat vrolijk verder met zijn plannen voor een eigen omroep. Hij maakt er amper verholen reclame voor in zijn eigen programma. Staat half over een bnn-sticker gebogen maar laat toch genoeg zien. Roept net genoeg cijfers van een telefoonnummer om de kijker te laten weten hoe het verder gaat zonder alles hardop uit te spreken. Een typisch Bart-spelletje, wat bovendien vermakelijke televisie opleverde. Het wordt getolereerd omdat er nog steeds onzekerheid bestaat over de serieusheid van de plannen. Onbewust zou Veronica ruimhartig en uitgebreid blijven meewerken aan de bnn-promotie

Gerard Timmer vervolgt: ‘De leiding van de hmg lag net in handen van Patrick Tillieux, die kreeg een rondleiding in het Veronica-pand. Dat was precies op de dag dat we met een mannetje of twintig bnn-posters, ledenwerfkaarten, stickers en weet ik veel allemaal aan het inpakken waren. Die hele gang van Veronica stond vol met onze spullen. Voor de deur stonden vier grote bnn-auto’s met de teksten ‘bnn’ en ‘Word lid’. Tillieux is kwaad geworden en naar het kantoor van Unico gerend waar hij schreeuwde: ‘Wat gebeurt er nou? Het is een bedrijf binnen een bedrijf, dat kun je toch niet maken? We zijn een commercieel bedrijf!’ Er is wel frictie over geweest binnen de leiding van Veronica. Unico heeft wel eens tegen me gezegd: ‘Nu moet je oppassen!’ Maar er is nooit tegen ons gezegd dat we ermee moesten stoppen. Joop van der Reijden wilde het niet hebben, maar hij heeft onze plannen niet goed ingeschat of hij is niet goed geïnformeerd. In ieder geval was hij te laat om bnn nog te kunnen terugdraaien. Later schijnt hij geroepen te hebben dat Veronica de totstandkoming van bnn heeft gesteund, maar dat is echt onzin. Hij is nog eens vreselijk boos geworden op de zus van Bart, Mirjam. Ik vond dat we een goede uitleg konden geven dat het ook in Veronica’s belang was om ons onze gang te laten gaan. Het was toch mooie tv?’

In augustus 1996 krijgt Bart na vele jaren op een wachtlijst te staan een nieuwe nier aangeboden. Het legt de plannen voor een eigen omroep plat. Maar als de operatie slaagt en de nier functioneert, gaat het offensief onverminderd voort. De daaropvolgende campagne die losbarst voor bnn, kent een duidelijk Veronica-signatuur. Brutale stickers en schreeuwerige billboards, kekke promotieteams met lekkere wijven en een heus actielied. De single ‘Hij gaat voor C’ wordt door Bart en veel bekende Nederlandse artiesten ingezongen en het wordt een grote hit. Het nummer haalt de derde plaats in de Top 40 van concurrent op jongerengebied Radio 538!

Maar dat is juist het aardige: iedereen gunt het Bart wel. Zelfs de publieke omroep staat niet afwijzend tegen de terugkeer van Bart in het bestel. Het wordt merkwaardig gevonden dat een omroep zo rond één persoon wordt opgebouwd. Maar uit alles wordt duidelijk dat alleen op die manier de wedstrijd gewonnen kan worden. Jongerenomroep In Oprichting Morgana redde het in 1995 zonder gezichtsbepalend figuur niet. En er wordt erkend dat er na het vertrek van Veronica toch wat jonge aanwas op Nederland 2 verloren is gegaan. bnn moet wel echt zestigduizend leden binnenhalen om de aspirant-status te krijgen. Maar wie sympathiseert er niet met dat gekke joch en zijn rebellenclub? Als zelfs media-staatssecretaris Aad Nuis van D66 zich laat ontvallen bnn een leuk initiatief te vinden, is de wedstrijd eigenlijk al gelopen. Bart moet alleen nog even echt weggaan bij Veronica, want eigenlijk wil hij zowel bij zijn oude werkgever op tv blijven als omroepvoorzitter in het bestel spelen. Dat wil Nuis niet en dus heeft hij geen keus. In Trouw licht Bart dit vertrek zo toe: ‘Dit is nog erger dan het doorknippen van een navelstreng. Het had zo mooi kunnen zijn: blijven bij je grote liefde, een nieuw bedrijf opbouwen en dat alles zonder elkaar te bijten. Het is droef Veronica te verlaten.’ Over navelstrengen met Veronica zou later nog veel gesproken worden…

De ledengrens wordt gehaald, de aanvraag gehonoreerd en het verlossende woord komt voorjaar 1998: bnn mag als officiële publieke omroep voorlopig twee jaar meedoen met 65 uur televisie en 300 uur radio per jaar. Lex Harding over de snelle binnenkomst van bnn: ‘Ik ben wel eens jaloers geweest op het gemak waarmee bnn in het bestel is gekomen. Als je ziet hoeveel jaren wij daarvoor hebben moeten vechten. Ons werd verweten dat jongeren geen aparte groep in de wet was, dus we waren geen toevoeging. En bnn hebben ze bijna binnen gevraagd…’

September 1998 start bnn op Nederland 2 met een uurtje tv per week, met in de eerste maanden vooral veel Bart de Graaff. Later zou bnn veelvuldig bij commerciële concurrenten gezichtsbepalende figuren weten over te halen bij bnn te komen werken. Onder hen Bridget Maasland (tmf), Ruud de Wild (Radio 538/tmf) en ex-soapie Katja Schuurman (gtst). Oud-Veronicanen hadden diverse strepen voor als ze bij bnn kwamen solliciteren. (Eric Corton, Wouter van der Goes en achter-de-schermen-mensen waarvan er elf van Veronica zouden komen)…

bnn zou uitgroeien tot een populair merk. Omroepvoorzitter Gerard Timmer: ‘De positionering van je merk, dat heb ik bij Veronica geleerd. Veronica was als merk sterker dan de programma’s, bnn is ook bovenal een sterk merk onder jongeren. De dynamiek van Veronica zit nu bij bnn. Het gaat niet alleen om goede programma’s maken maar ook om programma’s die goed zijn voor het merk. We appelleren aan wat jonge mensen interessant vinden. Dat heeft Veronica altijd gedaan, maar dat doet het nu niet meer.’ Wat bnn bovenal duidelijk maakt, is dat het rebelse karakter van het Veronica uit de jaren tachtig is meegenomen door de club van Bart. De grens opzoeken en eigenzinnig zijn gaat toch een stukje beter in het publieke bestel. Veronica als commerciële omroep zou nooit meer zo onderscheidend kunnen zijn als bnn op haar best kan zijn. In 2000 haalt bnn ook de honderdduizend-ledengrens die gesteld wordt om als publieke omroep door te mogen gaan. Ook na de dood van Bart de Graaff in 2002 zou bnn onverminderd populair blijven. Het zou de voormalige dissidenten in 2003 nog eenmaal heel dicht bij de moederschoot brengen…  

Radioproblemen

Hoe vergaat het de overgebleven Veronica-radiozenders in de jaren na de commerciële start? Kink fm gaat vanaf 1997 non-stop verder en zou later met veel vrijwilligers weer gepresenteerde programma’s krijgen. Alleen directeur Jan Hoogesteijn mag op de loonlijst blijven staan. Dj Arjen Grolleman blijft er dagelijks presenteren en krijgt zijn geld via Veronica. Hij moet daarom ook dagelijks de avonden vullen op HitRadio Veronica. Grolleman zou daar later over zeggen: ‘Ik werd er zielsongelukkig.’ HitRadio moet dan nog anderhalf jaar doorvechten op de middengolf. Op Rob Stenders na blijven alle grote namen uit het bestel die periode uitzingen. Dus Edwin Evers, Edwin Diergaarde, Robert Jensen, Gijs Staverman en Jeroen van Inkel. Martijn Krabbé is er even geweest als dj van de Veronica Top 100 Countdown, maar die gaat snel weer voor tv. In het weekend zit ook Denktank tv-presentator Kas van Iersel op de hitzender en zondag is er een historische titel, Radio Romantica, met Patty Brard en Arjen Grolleman. Veteraan Adje Bouman zit op vrijdagavond De avond van het sentiment te doen.

Een aangekondigde herverdeling van etherfrequenties wordt vakkundig door de goedbedeelden Lex Harding (538) en Ton Lathouwers (Sky) vertraagd. Zij zitten goed en hebben geen baat bij een snelle herverdeling met nieuwe kansen voor Veronica. Het duurt dan ook tot eind 1997 eer de plekjes op de fm en am opnieuw verdeeld worden. De overheid heeft er weer een paar nieuwe stekjes bij ‘gevonden’ die eerder niet leken te bestaan. De commerciële partijen regelen onderling hoe ze de koek ongeveer willen verdelen. Waarbij Glorie aanvoert dat Veronica ‘de uitvinder van de radio in Nederland’ natuurlijk een plek moet krijgen. Die plek komt er, hoewel de fm-frequentie van concurrent Radio 538 veel sterker blijft. De concurrenten van Veronica voeren fijntjes aan dat dit Veronica er pas september 1995 kwam, dus geen oudere rechten kan claimen.

Met de nieuwe frequenties op de fm hernoemt HitRadio Veronica zich in Veronica fm. De overstap naar de kraakheldere fm-band gaat in op 1 januari 1998. Natuurlijk worden er nieuwe posters, logo’s en campagnes bedacht. ‘Het nieuwe geluid van je radio’ wordt de pay-off. En uiteraard wordt er een nieuw jinglepakket gemaakt. Alfred Lagarde spreekt de sessies weer in. Op de eerste dag dat de nieuwe jingles over de fm schallen overlijdt Lagarde. Er heerst verslagenheid onder alle radiomedewerkers. En hoe moet het nu met dat nieuwe jinglepakket? Maar de familie van Alfred keurt gebruik van de jingles goed en dus blijft Alfred nog lang Veeeeerrrrooonicaaaaa eeeeefffeeeeemmm roepen. Robert Jensen heeft de ruwe sessies nog regelmatig herbewerkt en uit allerlei losse woorden van Alfred nieuwe teksten voor promo’s en jingles geknipt.

Het is diezelfde Robert Jensen die steeds belangrijker wordt bij Veronica fm. Jan Hoogesteijn had over de protégé van Alfred Lagarde al geroepen: ‘Een controversiële dj, daar verwachten we veel van.’ Zijn radiostijl is weliswaar niet uniek, maar dat gold voor meer Veronicanen. Het was wel nieuw en fris in Nederland, maar controversieel zijn op de middengolf schiet niet zo op. Als mensen het niet horen gaan ze ook niet verontwaardigd over je praten. Zo wordt het Jensen gegund dat hij een jaar op reis mag naar Amerika, om ‘inspiratie op te doen’.

Teruggekomen wordt Jensen programmaleider en versmalt het format. Jensen gelooft in zo min mogelijk verschillende titels in de computer, dan kan er ook geen misser tussen zitten. Daarnaast maant hij zijn collega-dj’s tot veel mond houden en vaak doorstarten. Zelf wil de personality-jock in alle vrijheid zijn grappen en grollen ongelimiteerd rond blijven strooien. De grove, ongemanierde presentatiestijl zorgt voor fans en haters. Een middenweg lijkt er niet te zijn. Die controverse zorgt er wel voor dat Jensen nooit een luistercijferkanon zou blijken te worden.

Veteraan Jeroen van Inkel kan maar moeilijk wennen aan Jensen als radiobaas. Van Inkel: ‘Tja, dat was een hele aparte ervaring. Jensen wilde het station naar zijn hand zetten en ik was daarin de dissonant. Ik was eigenwijs en deed niet alles wat hij wilde. Ik geloof niet in drie platen mijn mond houden. Robert zei eens tegen mij dat ik zoveel naamsjingles gebruikte. Of dat niet wat minder kon. En toen werd de nieuwe slogan: Veronica, het station met Jensen in de ochtend.’, want Jensen neemt ook de ochtendshow van icoon Van Inkel over en dat is uiteraard tegen het zere been. ‘Op een gegeven moment was er de sfeer dat ik juist iets niet deed als Jensen het zei. Ik vind Jensen een groot talent maar typisch iemand wiens personality hemzelf in de weg zit. En ik zal nooit een vergadering in 1997 vergeten waar Edwin Evers bij zat. Robert zei tegen hem: ‘Edwin, die typetjes hebben we nu wel gehoord. Daar moet je mee stoppen.’ Dat was volgens mij de druppel voor Edwin om in te gaan op het aanbod van de kro en toen is hij naar 3FM gegaan.’ Edwin Evers doet vanaf 1998 de ochtendshow op 3FM, met veel typetjes, en groeit daar uit tot de grote ster die hij tien jaar later nog steeds is. Een status die hij bij Veronica nooit heeft kunnen behalen. Daarvoor maakte het radiostation gewoon niet genoeg de dienst uit. 

tv-revanche

‘Geloof me, als we straks de dip voorbij zijn dan staat hier een omroepbedrijf dat én print én radio én televisie aan elkaar heeft gekoppeld. Een modern omroepbedrijf als geen ander. Daarom zijn we destijds ook commercieel gegaan. Dat was een bewuste beleidskeuze en daar staat nog steeds iedereen achter.’ Zo probeert Joop van der Reijden in 1997 te bezweren dat alles en iedereen nog steeds blij is met de stap uit het bestel. Hij legt in het ad tevens uit waarom er inmiddels wel voor iedereen duidelijkheid is over de te volgen koers. ‘In het begin wisten we niet wie de lakens uitdeelde. Nu is er duidelijkheid: de hmg-directie. Eén man van vnu, één man van rtl en één van Veronica.’ Hierbij doet hij zichzelf te kort, want de voorzitter van de Vereniging had in de publieke tijd al meer dan welke directeur ook het beleid gestuurd en bepaald. Van der Reijden was bovendien de enige hmg-aandeelhouder die fulltime met zijn job bezig was. Hij had dus alle tijd om over allerlei benoemingen en andere zaken diep na te denken en daar weloverwogen zijn stempel op te drukken. Zijn rol naast Unico Glorie als tv-directeur en Patrick Tillieux en Willem Van der Meer de Walcheren als beleidsbepalers moet niet onderschat worden. Hij zou nog een heel bepalende rol gaan spelen in de toekomst van de hmg.

Programma’s voorjaar 1997

HitRadio Veronica dit jaar:

• 07.00-10.00 uur Rinkeldekinkel (ook te bekijken op Veronica tv!)
• 10.00-12.00 uur Goud van Oud, Rick Romijn
• 12.00-13.00 uur Hotline (verzoekplaten)
• 13.00-16.00 uur Evers in ’t wild
• 16.00-19.00 uur Jensen

Op vrijdag van:

• 14.00-18.00 uur Veronica Top 100 Countdown
• 19.00-22.00 uur Avondkeet, Edwin Diergaarde
• 22.00-24.00 uur Arjen Grolleman
• 24.00-02.00 uur Mos & Marré

Op zondag onder andere:

• Goud van Oud, met Roland Snoeijer of Adje Bouman
• 12.00-15.00 uur Kas van Iersel En op zondag
• 14.00-17.00 uur Radio Romantica, met Arjen Grolleman en Patty Brard

En verder op tv:

Magnum op zaterdagmiddag, Beverly Hills 90210 en Melrose Place op zondagavond, reality zoals SBS dat ook maakte in 06-11 Weekend of 06- Alarm, de actieserie MacGyver, de komedies Murphy Brown, Seinfeld en Ellen, Red Shoe Diaries, Wedden dat met en door Rolf X Wouters, Acapulco h.e.a.t, X-files, en op donderdagavond bnn.

Veronica tv in 1997 bevat naast eerder genoemde hmg-titels ook een aantal eigen programma’s, zoals de terugkeer van De Heilige Koe. De serie over auto’s vervangt de door Kees Baars gemaakte Stapel op auto’s met Huub Stapel. Dat programma verhuist naar de TROS en is dus terug op Nederland 2. Kees Baars heeft daarmee definitief zijn Veronica-tijd afgesloten. De oude titel Heilige Koe wordt weer afgestoft en nu mag Julia Samuël zich bevallig over de gesponsorde motorkap draperen. Er is een serie over eredivisieclub Ajax! met Roeland Kooijmans. Jammer alleen voor Veronica dat Ajax juist dat seizoen weinig presteert. En kiezen voor één club betekent ook de hoon van andere voetbalfans over jezelf afroepen. Zo zijn er dat seizoen opvallend veel opzeggingen van Veronica-leden uit Rotterdam… Kas van Iersel weet tussen acht en halfnegen met zijn dagelijkse quiz Denktank het onmogelijke te bereiken: een mooi marktaandeel. Tegenover het Acht Uur Journaal en Goede Tijden, Slechte Tijden toch genoeg kijkers trekken is een prestatie die de rustige en relaxte quizmaster op zijn conto mag schrijven. Door zijn werk bij Veronica komt hij ook weer terug op de radio. Van Iersel was vele jaren dj bij de AVRO en werd toen niet goed genoeg bevonden voor Veronica. Maar Kas neemt zijn werk in het weekend op Veronica fm serieus en zou in 2003 weer terugkeren als vaste kracht op Radio Veronica.

En verder op tv is Danny Rook het nieuwe gezicht van jongeren-tv op de middag: Big now-tv is voortaan op zaterdagmiddag te zien. Mariska Hulscher moet genoegen nemen met de Bankgiroloterijshow. En René Mioch doet het nu in Films & Sterren, breder en dikker gesponsord dan Veronica Film. Diana van Kolck begeleidt wat soft bloot in Erotique, later dat jaar ingeruild voor het veel extremere Seks voor de Buch. Veronica imiteert concurrent sbs6 door het daar succesvolle Over de Rooie met Wendy van Dijk na te doen. Hier heet het StreetliVe met een hoofdletter V van Veronica. Hierin probeert Gijs Staverman ook mensen op straat iets te laten doen wat ze niet willen of durven door met flappen te strooien.

Theo van Gogh krijgt een heuse datingshow, De Hunkering. Natuurlijk is dit juist een antishow, die net als alle andere Van Gogh-producten maar weinig kijkers weet te trekken. De show werd zo aangekondigd: ‘Echt waar! Theo van Gogh, even omstreden als geliefd, gaat bij Veronica een dating-show presenteren en is dus op zoek naar alleenstaanden… De Hunkering wordt vanzelfsprekend verrassend, niet alleen omdat Theo in een smoking van een echte showtrap zal afdalen, maar vooral omdat hij van plan is serieus op zoek te gaan naar nieuwe levenspartners voor zijn kandidaten.’ Die kandidaten moeten uit een ‘vleesmolen’ met dertig lotgenoten een partner kiezen. Dan worden ze een dag lang in een caravan opgesloten, waar natuurlijk een camera bovenop hangt. Jammer dat er in de praktijk niet veel gebeurde in die caravan, ondanks herhaalde aansporingen van kwelgeest Van Gogh. 

The Young One…

Nu Veronica tv weer successen kent en de radio met een fm-frequentie ook weer meer in de belangstelling komt te staan, lijkt het tijd voor een revanche op de moeilijke commerciële start. In het Magazine wordt het eind augustus 1997 zo aangekondigd: ‘Het gaat goed met Veronica, de zender die twee jaar geleden commercieel ging.’ Maar Veronica gaat haar merk helemaal niet uitbouwen. Sterker nog: er wordt een merknaam aan toegevoegd en de naam Veronica verdwijnt daarbij steeds meer uit het zicht, want Veronica gaat voortaan heten: The Young One. Die pay-off zou langzaam aan een hele grote rol gaan spelen. Maar waarom? Over het hoe en wat van The Young One.

Unico Glorie was tv-baas in die jaren en hij besluit de naam The Young One toe te voegen. Het seizoen ervoor had hij de pay-off ‘Free your mind’ gecommuniceerd, maar die slogan verdween geruisloos. Nu is daar The Young One en die naam wordt wel een succes. Glorie legt uit: ‘We hadden ook The Only One bedacht, maar dat vond ik niet zo goed. The Young One is beter, dat staat voor een jonge programmering; je wilt nummer één zijn; je wilt erbij zijn; we zijn nummer één; jíj bent nummer één als kijker. The Young One is gewoon een heel sterk merk geworden. We konden er alle kanten mee op. De tv-programmering werd zo’n hit en de naam The Young One paste daar gewoon goed bij.’ Persman Hans van der Veen claimt de naam te hebben verzonnen, samen met vormgever Geert van Ooijen. Van der Veen: ‘De eerste jaren van Veronica commercieel waren absolute kutjaren. Het ging heel slecht. Vanaf dat het The Young One heette, was het een succes. Wij bedachten die typische filmpjes voor The Young One, dat zag er super uit. Het was zo’n goede periode met zo’n fucking goede programmering. Dat was de succesvolste periode van Veronica ooit. We hebben daar na twee moeizame jaren wel bewezen dat Veronica commercieel een groot succes kon zijn.’

Niet iedereen werd gelukkig van die nieuwe naam die langzaam steeds dominanter werd. Jeroen Kijk in de Vegte is in de jaren van The Young One station voice-over. KidV vertelt: ‘Langzaam werd duidelijk dat die naam Veronica niet meer gehandhaafd kon worden voor de Holland Media Groep. Ik deed de voice-over voor Veronica tv, in eerste instantie samen met Alfred Lagarde en later met Luc van Rooij. Toen wilden ze steeds vaker dat ik in plaats van Veronica The Young One zei. Maar ik kreeg het niet over mijn lippen. Ik vond het zo verschrikkelijk. Ik dacht: Nu ga ik niet mijn ziel aan de duivel verkopen met al die commerciële rakkers die Veronica te grabbel gaan gooien. Raar dat je er zo emotioneel over kan worden. Als er in de tekst stond The Young One, zei ik Veronica. Tot het laatste moment hebben ze dat van mij goed gevonden.’

Wat niet goed wordt gevonden, is dat partnerzender rtl4 verjongt omdat er te veel ‘bloemetjesjurken’ naar zouden kijken. De twintigers en dertigers kijken naar The Young One maar de vijftigplussers van de rtl-zenders zijn voor adverteerders veel minder interessant. Veronica vindt dat er met deze verjonging roofbouw wordt gepleegd op het jonge profiel van The Young One. Als zelfs de nog best frisse Myrna Goossen niet meer in het jongere profiel van rtl4 past, wil Unico haar bij wijze van grap inlijven bij Veronica. Hij zegt dan ook: ‘Ik heb grote vraagtekens bij de rtl-plannen. Ik vecht voor mijn winkel en ga niet lijdzaam zitten toekijken.’ rtl4 wipt verder Mylène de la Haye, Frits Bom en Hans van der Togt. En een oud-Veronicaan, Tineke de Nooij, die na 36 jaar radio en tv voor het eerst thuis zit. Feit is dat de hmg en niet de losse zender Veronica het hogere doel is. Programmabaas van rtl, René Oosterman, had al hitseries als Baywatch en Beverly Hills 90210 afgestaan aan Veronica. Nu verwacht hij inschikkelijkheid van de nieuwste rtl zender. Mokkend moet Veronica erkennen niet over alle programma’s zelf te kunnen beslissen. 

Programma’s najaar 1997

Nieuwe programma’s op The Young One in het derde commerciële omroepseizoen van Veronica zijn onder meer: Combat, een dramaserie door Defensie gesponsord, met rollen voor Paul Groot, Babette van Veen en Willeke Alberti. Het meebrulprogramma met livemuziek ’t Dak Eraf, met Eric Corton. Make My Day waarin Robert ten Brink wensen vervult. Een talkshow, Brard, waarin Patty ‘praat over prikkelende vraagstukken binnen het gezin, met drie of vier gasten.’ Bart de Graaff gaat in het nieuwe seizoen op The Young One een talkshow met bn’ers maken. In Oeverloos varen ze wat rond, babbelen wat, vallen bijna in het water, het mag allemaal niet veel naam hebben. Bart richt tenslotte zijn pijlen op het oprichten van de omroep bnn. Rolf Wouters doet het dit seizoen in Wouters Wondere Woensdag, een niet zo succesvolle mix van amusement en wetenschap. Deze titel luidt het einde in van de successen van de toch best Veronica-achtige quizmaster.

En er gaat meer stuk. De samenwerking tussen Henk Spaan en Harry Vermeegen, die op papier bij Veronica nog tot 2001 zou duren, loopt spaak. De mannen die al sinds 1985 bij Veronica samen tv maakten, krijgen ruzie. Harry gaat daarom solo De regenjas maken, waarin hij steeds meer een persiflage op zichzelf wordt. Dit luidt ook zijn einde op televisie in. Henk Spaan maakt Voetballen doe je zo! Maar dat sluit totaal niet aan bij de Veronicadoelgroep en dus moet Spaans contract afgekocht worden.

De reeks reisprogramma’s Veronica Goes… heeft dit jaar een wel heel goedkope eindbestemming: Nederland zelf. Veronica Goes Back Home laat Veronica gezichten als Kas van Iersel, Judith de Klijn, Floortje Dessing en Jeroen van Inkel in de provincies wat gekkigheden filmen.

Nieuwe buitenlandse series op The Young One zijn onder andere tekenfilmserie The Simpsons en actieseries met vrouwen in de hoofdrol, zoals superheld Xena, Princess Warrior en Nikita, ‘de bloedmooie moordmachine’.

Seks voor de Buch

Meest controversiële titel is het al eerder besproken Seks voor de Buch. In het Veronica Magazine aan de vooravond van het nieuwe seizoen zo aangekondigd: ‘Nu al omstreden. Menno Buch, rijk en beroemd door zijn 06-imperium, kent de wereld van erotische fantasieën als geen ander en hij wil de kijker in dit nieuwe programma de kans geven te vertellen over zijn verlangens en nieuwsgierigheid. In de studio staat een bed waar ‘liefhebbers’ zich kunnen neervlijen.’ Dat neervlijen werd natuurlijk hard en extreem neuken. Zo gefilmd dat clitorissen of eikels nooit langer dan een seconde in beeld bleven. Maar nooit eerder was er zulke extreme seks op tv te zien. Menno Buch interviewt de gasten op rustige toon, alsof hij een tuinprogramma maakt en wil weten waarom de kandidaten een watervalletje hebben aangelegd. Meelevend vraagt hij de gasten of ze wel weten waar ze aan beginnen, wetende dat er geen weg terug is voor de deelnemers. Kijkers worden opgeroepen te komen strippen of filmpjes in te sturen. We zien dan ook niet de standaard mooie mensen uit erotische producties, maar regelmatig behoorlijk corpulente en soms ook oudere mensen dan gebruikelijk in dit genre. Alle dames en heren worden aangemoedigd hun seksuele fantasieën voor de camera uit te leven. Alleen seks met dieren en kinderen is taboe. Verder lijkt er geen grens te bestaan. Seks in een druk bezocht restaurant, sandwichen met twee onbekende mannen, kruipen als een baby met een poepluier om, bloot in een bad met bruine bonen zwemmen, u noemt het, wij doen het. Al in een van de eerste afleveringen is een uitbundig vingerend meisje te zien. De dagen na de uitzending ervaart ze op haar werk wat het openlijk delen van deze persoonlijke lusten met zich meebrengt. Ze wordt namelijk ontslagen. De niet bijster slimme deelnemers aan Seks voor de Buch moesten tegen zichzelf in bescherming genomen worden, roept het establishment. Het mag niet baten, het is juist mooie reclame, want de kijkers weten Seks voor de Buch goed te vinden. Ondanks het late tijdstip, na elven, kijken er meer dan een miljoen mensen naar de seksuele escapades van ‘gewone mensen’. Zestig procent van de kijkers is vrouw.

Veronica doet haar naam als sexy club eer aan met Seks voor de Buch. Ooit was de VPRO baanbrekend als eerste omroep met bloot op tv begonnen. Maar Veronica neemt het stokje over als ze in het bestel komt met de eerste vertoning op tv van Emmanuelle, Turks Fruit en Spetters. Natuurlijk is de Pin-Up Club het voorland van de steeds openlijker wordende blootopnamen bij Veronica. Dit programma kent een paar minder sterke aftreksels, zoals opvolger Erotique. Red Shoe Diaries en Kama Sutra waren een paar softporno aankopen uit Amerika. Ook de suggestieve speelfilms op het commerciële Veronica vertonen in het weekend nogal wat copulerende of droogneukende modellen. Maar inmiddels heeft sbs6 veel meer softporno op het programma en is daarmee de ranzigste omroep geworden. Veronica heeft veel ‘nettere’ erotiek (meer classy, roept men). In Van lichte zeden mogen pornosterren vertellen over hun werk, waarbij vooral het overdadige gefilm op de set opvalt. De verveling van de hoofdrolspeelsters zorgt voor weinig opwinding bij de kijkers, maar er blijven genoeg voyeurs over. Onder het draaien van veel Enigma-achtige muziek worden er modellen gefilmd die doen alsof ze seks hebben. Dit heet Erotic Dreams. Aan het slot van zo’n avondje classy erotiek worden nog wat sexy videoclips achter elkaar gezet. Haast ongevaarlijk, zoals de rest van de Veronica-programmering die dagen. Tot Seks voor de Buch dat in alles de overtreffende trap is. Het legt bloot dat achter ieder gordijn, in elke kelder, op elke achterbank driftig gesekst wordt. Een taboe dat tot op heden op tv visueel onbesproken was gebleven. Na Seks voor de Buch is er geen explicieter programma meer gekomen, op harde porno op betaaltelevisie na. Unico Glorie is zo blij met Buch dat de broer van Boudewijn bij Veronica nog vijf andere programma’s mag maken. Maar hoe minder die met seks te maken hadden, hoe minder kijkers erop af kwamen. Het was toch niet Menno waar het om te doen was…

Die andere Veronica-bedrijven

Bij het ontstaan van de hmg is Veronica onderdeel geworden van een groot mediaconglomeraat, samen met de Luxemburgers van clt en uitgeverij vnu. Hiermee werkt Veronica samen op tv-gebied (rtl4, rtl5 Nieuws & Weer en The Young One) en op radiogebied (Veronica fm). Maar Veronica heeft nog veel meer onderdelen. Allereerst is daar de eigen radiozender Kink fm en natuurlijk het immer uiterst succesvolle Veronicablad. Kink fm kost alleen maar geld maar het Magazine brengt jaarlijks meer dan achttien miljoen gulden winst op. Deze opbrengsten vloeien vooral in de kas van de Vereniging Veronica. Die verenigingsvorm staat die jaren regelmatig ter discussie (zie De Vereniging Veronica in hoofdstuk 13) maar blijft gehandhaafd.

Naast al deze verschijningsvormen, Radio, tv, Blad en Teletext, ontwikkelt Veronica in de tweede helft van de jaren negentig nog een paar bedrijfstakken. Zo is daar Veronica Graphics, waar de programmavormgeving van Veronica tv en rtl5 Nieuws & Weer wordt ontwikkeld en geproduceerd. ‘De afdeling beschikt over de nieuwste en meest geavanceerde apparatuur, en werkt met Paintbox, Macintosh en Silicon Graphics Computers’, pocht de site. Meest succesvolle ‘nevenactiviteit’ is die van Veronica Litho. Aanvankelijk alleen in het leven geroepen om de opdrachten van Veronicablad en het andere eigen blad Satellite te verwerken. Bij Litho maken ze de ruw aangeleverde materialen geschikt om te drukken. In die dagen nog niet zo digitaal als in de 21e eeuw, foto’s worden nog gewoon van papier ingescand. Maar toch weet het bedrijf zich al goed te verkopen. ‘Veronica Litho beschikt over een groep vakmensen die door ervaring en goede samenwerking een onwaarschijnlijk hoge verwerkingssnelheid en kwaliteit haalt.’ Er komen steeds meer opdrachten van ‘derden’, voor bijvoorbeeld het drukken van reclamefolders. Het bedrijfsonderdeel zou tot en met het verschijnen van dit boek succesvol blijven.

Veronica op het Wereld Wijde Web

Tot slot van de rij bedrijfsonderdelen is daar Veronica Digitaal. Juist op het nieuwe medium internet kan Veronica haar oude pioniersrol weer vervullen. Ze zit er dan ook eerder dan vele andere marktpartijen, zoals Radio 538, tmf en rtl. En de website www.veronica.nl ziet er gelikter uit dan die van menig nationale concurrent. 

In 1994 is de VPRO overigens de eerste omroep op internet. Maar Veronica wil geen slag missen in de digitale revolutie en richt het Veronica Digitaal Centrum op. Eventjes denkt dit vdc dat het medium cdrom de toekomst wordt. Ze experimenteren met onder andere het verspreiden van de programmagids op cd-schijfjes. Al snel verlegt het vdc zich op het wereldwijd gekoppelde computernetwerk, internet. Het was als publieke omroep misschien wat makkelijker hierin voorop te lopen. Experimenteren met geld uit publieke middelen is altijd eenvoudiger dan wanneer er geld mee verdiend moet worden. Commerciële concurrenten als Radio 538, tmf of rtl zouden pas in 1995 of 1996 online gaan. Maar Veronica heeft altijd gepionierd op computergebied. Als eerste omroep in Nederland voert de VOO in 1987 de Apple Macintosh in. Het kleine computertje met ingebouwde monitor, een floppy-ingang en losse muis is een noviteit in die dagen. Bovendien worden er verbindingen tussen diverse computers gelegd waardoor informatie op andere locaties geraadpleegd kan worden, helemaal revolutionair! Apple maakt zelfs een heuse bedrijfsfilm bij Veronica om de wereld te laten zien hoe een aan elkaar gekoppeld netwerk van computers kan functioneren. Bij Veronica is veel met computers gepionierd. Adam Curry heeft daar altijd met veel plezier naar gekeken. En met Apple zou een bijzondere relatie blijven bestaan. Als begin 2005 de Verenigingsleden van Veronica een cadeautje voor het 45-jarig bestaan krijgen, is dat een Apple iPod.

Het vdc start op 10 december 1994 met een eigen website, www.veronica.nl. Het is de dag van de Mega Music Dance Experience. Als allereerste Nederlandse website is op de Veronica-site die dag ook beeld en geluid te vinden. Het dansevenement vanuit de Jaarbeurs is namelijk te beluisteren en te bekijken via de computer. Een voor toen revolutionair concept. Unico Glorie legt het in Veronica Magazine vast uit: ‘De inmiddels veel besproken ‘digital highway’ zal op 10 december worden uitgebreid met een dance poolstrook, waardoor de hele wereld getuige kan zijn van het feest. Het eerste global dance event, een wereldwijde uitzending van beeld én geluid via het medium van de toekomst: internet. Via dit wereldwijde netwerk kunnen miljoenen pc-gebruikers invloed uitoefenen op bijvoorbeeld de beats per minute, je kunt inzage krijgen in de playlist van de dj on duty, e-mails versturen naar de party crew, via je mouse is het mogelijk diverse camera’s in de zaal te besturen, en je kunt de laatste nieuwtjes volgen via de Dance Experience News Service en dat alles vanuit je eigen omgeving.’ Adam Curry heeft nog meegeholpen aan de totstandkoming van het succesvolle experiment.

Curry: ‘Unico heeft daarvoor mijn bedrijf On Ramp ingehuurd. We hebben toen cybercams neergezet, allemaal webcams op het podium die te besturen waren via de computer thuis. Uniek concept, ver zijn tijd vooruit.’ Dat zou later vaker een nadeel dan een voordeel blijken te zijn…

De die dag startende website laat vooral platte tekst zien met uitleg over de radio- en tv-activiteiten en informatie over het Blad. Al snel daarop wordt een nieuw idee ontwikkeld, Veronica Interactive Plaza. Dit vip is eigenlijk een toegangspoort (portal) naar andere websites. Er zijn nog geen zoekmachines of andere handige startpagina’s en Veronica wil graag het vertrekpunt op internet worden. Dat concept is succesvol, maar als een jaar later, op 16 december 1995, er weer een Mega Music Dance Experience is, start alweer een geheel vernieuwde website. Veronica is inmiddels een commerciële omroep geworden en internet is geen aanvullende extra service meer. De nieuwe website die Veronica Internet maakt, verzorgt nu zelf redactionele inhoud. Het gaat niet alleen meer over de eigen omroepactiviteiten maar ook over actualiteiten, sport, muziek, film en video en computernieuws. Ook dat is dan nieuw, om als omroep zelf inhoud voor alleen een website te produceren. En zo blijft Veronica door de jaren heen pionieren op internet. De allereerste overeenkomst tussen de Buma en een website over het gebruik van muziek en de betaling van rechten, wordt in mei 1996 gesloten met Veronica. De website veronica.nl staat non-stop in de top-tien van meest bezochte websites en zou dat blijven tot na het stoppen van de radio- en tvactiviteiten.

Aan de start van de 21e eeuw zou Veronica Digitaal zijn voortrekkersrol overdrijven. Er worden dan te veel pioniersactiviteiten opgezet zonder concreet zicht op succes. En dat terwijl Digitaal-chef Joppe van der Reijden (de zoon van voorzitter Joop) in het jaarverslag van 1997 al zou schrijven: ‘… De ambitie om geld te verdienen met internet is te ambitieus gebleken…’ Als die conclusie wat langer op het bestuur van de Vereniging had ingewerkt, hadden er de jaren hierop veel problemen voorkomen kunnen worden.